Rehabilitacija najvećeg srpskog izdajnika (10): Sinovi pomirili očeve
Jedinstvo u srpskoj crkvi, nastalo rivalstvom među srpskim velmožama, a naročito između porodica kneza Lazara i Vuka Brankovića, postignuto je tek oko 1412, kada se knežev sin i naslednik despot Stefan Lazarević izmirio sa Vukovim sinom Đurđem Brankovićem.
Rehabilitacija najvećeg srpskog izdajnika:
2. Marko Kraljević oteo Brankovićku
3. Vuka knez Lazar smatrao sinom
"I razdeljene udove crkvene u jedno sabra", svedoči despotov biograf Konstantin Lazarević. Tek tada je završeno decenijsko, a pogubno razdoblje podela među Srbima. Čim je postignuto državno jedinstvo, ostvareno je i crkveno. Kad je u pitanju crkva, te deobe, dakle, nisu bile male i dosezale su do samog državnog vrha.
Vuk Branković je u njima i te kako učestvovao. Ali, prvim povlačenjem "njegovog" patrijarha Jefrema izgubio je ideološku bitku, a drugim povlačenjem i izborom patrijarha Danila Trećeg izgubio je ceo ideološki rat. Ideologija je u srednjem veku, ali mnogo puta i pre i kasnije u istoriji, bila najvažnija politička stvar.
Vuk je, ipak, nastavljao svoj put, koristeći se posledicama Kosovske bitke. Već 7. jula 1389, tri nedelje posle boja, ugarski kralj Žigmund poslao je u Srbiju mačvanskog bana Nikolu Gorjanskog, Vukovog pašenoga, "plemenitom gospodinu Vuku vojvodi, zetu velmožnog muža Lazara, kneza Raške", s ovlašćenjem da pregovara i zaključi nešto što će biti "na korist vašu i zemlje Raške", pišu hronike.
Ugarski kralj je već bio započeo ratne pripreme, a u novembru je provalio s vojskom u zemlje Lazarevića. Napadao ih je i narednih godina. Vuk je za to vreme širio svoju vlast u Polimlju, verovatno uz pomoć vojske, koju je, prema kasnijim izvorima, sačuvao u boju na Kosovu. Mada je i sam strahovao od Ugara, pokušavao je 1390. da od Đurđa Drugog Stracimirovića preotme neki grad u Primorju, verovatno Ulcinj. Zanimljiv je način na koji je želeo da to postigne.
Pohvale Brankoviću
Istoričari su u novije vreme pronašli još podataka koji govore protiv slike Vuka Brankovića kao izdajnika. Pre svega, posle Bitke na Kosovu, telo kneza ležalo je u Prištini, Vukovom glavnom gradu. Osim toga, i pisac "Opisa prenosa Lazarevih moštiju" naziva Vuka pohvalnim imenima, što sigurno ne bi učinio da se znalo za nekakvu izdaju Brankovića. Možda su kasnije borbe između Brankovića i Lazarevića, u kojima su se prvi služili turskom pomoći, uticale na svaljivanje krivice na porodicu Branković.
Pre juna 1390. nastojao je da nameru ostvari tajnim putem, uz pomoć pet stotina litara srebra, preko Filipa Barelija, visokog dostojanstvenika Đurđevog. Čim je Đurađ Drugi, inače Vukov šurak, saznao za to, bacio je Barelija u tamnicu. Nije, prema tome, bez razloga kod Mavra Orbina, istoričara Slovena, podatak da je Vuka ubio Đurađ Drugi Stracimirović.
Vuk je, osim toga, prisvojio stari nemanjićki vladarski pridevak Stefan. Tako stoji u jednom zapisu, nastalom neposredno posle Kosovske bitke, na rukopisu Pećke patrijaršije. U prizrenskom pomeniku Bogorodice Ljeviške, posle pomena kneza Lazara i monahinje Jevgenije, navodi se "Stefan Vuk i monahinja Marina". Na povelji, kojom je, preko brata, ustupio Hilandaru neka sela, Vuk se takođe potpisao sa "blagoverni gospodin Stefan Vuk".
Rehabilitacija najvećeg srpskog izdajnika:
(6): Knez našao svog patrijarha
(7): Tiho rivalstvo Lazara i Vuka
Vladarski, odnosno nemanjićki pridevak Stefan dodavali su Vukovom imenu i podanici iz njegove države i on lično. Uz to, korišćenje crvenog mastila za potpis, kao i povelja snabdevena srebrnim pečatom na crvenom gajtanu takođe svedoče o njegovim pretenzijama na nasleđe nemanjićkog suvereniteta.
I pored svega toga, dok je Vuk bio živ, nije bilo otvorenog neprijateljstva između njega i Lazarevića. Kao dokaz za to se uzima da je kneginja Milica 1392. boravila u Prištini. Uz to, Vuk se pridružio svečanom prenosu moštiju kneza Lazara. Uz njega je bila supruga Mara, jer je nošeno telo njenog oca, a sa njim su bili i njegovi "blagorodni", odnosno vlastela. Svi ovi podaci jasno govore da Vuka Brankovića porodica Lazareva nije smatrala izdajnikom.
Konačno, da je Vuk zaista izdao, teško da bi despot Stefan Lazarević usinio Vukovog sina Đurđa, predao mu svoju državu i tako porodicu Branković doveo na srpski presto. Ali, despot Stefan je bio dalekovid političar, koji se, pri tome, rukovodio najvišim državnim interesima.
