Srpske princeze kroz istoriju (4): Vladarke Balkana
Vladarska porodica Hrebeljanović, sa knezom Lazarom i kneginjom Milicom na čelu, bila je blagoslovena brojnim kćerima koje su Hrebeljanovićima osiguravale moć putem brakova i potomaka.
Mara, njihova najstarija kći, bila je udata za Vuka Brankovića, gospodara Kosova. Na taj način Lazar je mogao da kontroliše ovog velmožu koji je formalno priznavao njegovu vlast. Upravo će sin Mare Hrebeljanović i Vuka Brankovića, dve porodice koje je narodna tradicija često prikazivala kao ljute protivnike, postati poslednji gospodar Srbije. Bio je to Đurađ Branković Smederevac.
Srpske princeze kroz istoriju:
Lazareva kći Jelena ili Jela bila je udata za Đurđa Drugog Stracimirovića Balšića, koji je gospodario Zetom pri kraju 14. veka. On je takođe samostalno upravljao svojim posedom, a formalno je priznavao Lazara za vladara. Njihov sin Balša Treći nije imao muških potomaka, pa je Zetu, u današnjoj Crnoj Gori, ostavio u nasleđe svom ujaku, Jelinom bratu despotu Stefanu.
Posle Đurđeve smrti Jela se 1411. udala za vladara susednih srpskih zemalja, Sandalja Hranića Kosaču, gospodara Zahumlja. Ovaj brak je omogućio opstanak Zete i mir na južnom Jadranu, i to prevashodno zahvaljujući Lazarevoj kćeri. Uticaj otmene i prefinjene Jele na naprasitog i alkoholu sklonog, a moćnog bosanskog feudalca pomogao je da se Sandalj prikloni politici despota Stefana.
Teodora, treća kći Lazara i Milice, bila je supruga Nikole Drugog Gorjanskog, mačvanskog i hrvatskog bana i ugarskog palatina s visokim položajem u dvorskoj i kraljevskoj porodičnoj hijerarhiji. Ova veza sa ugarskim dvorom bila je više nego korisna za kneza Lazara, koji je u dva maha bio ugarski vazal. Četvrta njegova kći, Dragana, udata je za Ivana Šišmana, bugarskog cara, ali on se, protivno očekivanjima, nije pokazao koristan svom tastu u borbi protiv osmanske najezde. Postao je turski vazal, a posle njegove smrti, potomci su mu prešli u islam... Bugarske legende, međutim, pričaju kako njihov car nije umro, nego je nestao u oblaku dima u toku bitke kod Samokova.
Loza Nemanjića
Kneginja Milica je pripadala bočnoj liniji bivše vladarske dinastije Nemanjića, pošto je njen otac, knez Vratko, bio praunuk Vukana, najstarijeg sina Stefana Nemanje. Rođena je oko 1335. godine, a oko 1353. udala se za Lazara Hrebeljanovića, koji je posle smrti cara Uroša postao knez Raške s prestonicom u Kruševcu. Ona i Lazar imali su osim pet kćeri imali i tri sina, Dobrivoja, Stefana i Vuka, a Milica je posle Kosovskog boja vladala Srbijom kao namesnica, trudeći se da država ne dospe u ruke porodice Branković.
Posle Lazareve pogibije, njegova najmlađa kći Olivera morala je, u okviru mirovnog ugovora, da bude predata haremu mladog turskog sultana Bajazita, čiji je otac Murat isto poginuo na Kosovu. Hronike govore da se ovaj osmanski vladar odlikovao onim što bi se danas nazivalo verska tolerancija, zahvaljujući tome što su mu i majka i baba bile grčke pravoslavke. Ali, to nije bio jedini razlog zbog kojeg je ovaj sultan, zapravo, dobrim delom pomogao Srbiji da stane na noge posle Kosovske bitke. Izvori svedoče da se Bajazit ludo zaljubio u lepu Lazarevu kćer. Bajazit, koji je imao nadimak Jildirim, što na turskom jeziku znači Munja, verovatno je bio istorijski najznačajniji srpski zet u srednjem veku.
