I Hitler je mrzeo Principa
Slika koja govori više od reči pravi je potpis za fotografiju iz 1941. godine na kojoj su u prvom planu vođa Trećeg rajha Adolf Hitler i mermerna ploča sa ćiriličnim natpisom: "Na ovom istorijskom mjestu Gavrilo Princip navijesti slobodu na Vidovdan 15 (28) juna 1914.' Ploča je bila poklon koji je svom voljenom fireru za 52. rođendan uručila nemačka moćna armija samo par dana nakon što je u kratkotrajnom aprilskom ratu Vojska Kraljevine Jugoslavije kapitulirala. Fotografije, dakle, nije bilo koja. Čitaoci "Vesti" imaju priliku da vide ekskluzivnu fotografiju, koju je u Srbiji jedino objavio beogradski nedeljnik "Vreme". Izvučena iz arhiva Bavarske držvane biblioteke u Minhenu, s potpisom ličnog Hitlerovog fotografa Hajnriha Hofmana, ona govori mnogo više od zabeleženog momenta, a nepristrasnim istoričarima pruža dodatni argument protiv iznenada oživljenih revizionističkih teza pojedinih zapadnih kolega u kojima se, mladi revolucionar Princip, proglašava teroristom, okupatorski nadvojvoda žrtvom, a Mlada Bosna i srpski faktor uzročnikom Prvog svetskog rata.
Publicista Slobodan Kljakić smatra da fotografija izuzetnom dokumentarističkom snagom pokazuje koliko je nacizam u kontinuitetu bio snažno povezan s imeprijalnom politikom Austrije i Nemačke u Prvom svetskom ratu.
- Zahvaljujući njoj postaje jasno zašto je s toliko besa Hitler posle puča 27. marta 1941. i narodnog protivljenja Trojnom paktu, izdao čuvenu naredbu o uništenju Jugoslavije, u kojoj je direktno naveo da Srbe i Slovence treba uništiti. Gledano iz ugla ove fotografije potpuno je jasno kome i zašto je danas potrebno da se odgovornost za Prvi svetski rat svaljuje na Gavrila Principa, mučenika i heroja, i na Mladu Bosnu, revolucionarnu organizaciju kojoj je pripadao, a čiji su članovi celokupnu energiju ulagali u osvajanje slobode i ujedinjenje Južnih Slovena - navodi Kljakić.
Istorija se ponavljaMuharem Bazdulj navodi da je podizanje spomen-ploče Gavrilu Principu 1930. u Sarajevu, nemačka štampa ocenjuje kao "monstruoznu provokaciju koja se ne sme tolerisati". Istovremeno, i tadašnje jugoslovenske vlasti bežale su od tog čina, pa tako prema dopisniku londonskog "Tajmsa", vlasti u Beogradu u internoj diplomatskoj komunikaciji sa zapadnim silama insistiraju na tome da ploču ne podiže država, nego prijatelji i rodbina atentatora. Za Bazdulja, Beograd je to činio zbog ekonomske krize i sve veće zavisnosti od novca bogatog Zapada. |
Autor istraživačko-istorijskog teksta propraćenog ekskluzivnom fotografijom, novinar i pisac Muharem Bazdulj, prevashodno se bavio njenim nastankom, istorijskim okolnostima i autorom fotografije, kao i sudbinom spomen ploče koju su nemački vojnici kao ratni trofej doneli svom vrhovnom komandantu.
- Interesantno je da je fotografija bila potpuno nepoznata, iako je snimljena pre više od 70 godina. Pretpostavljam da je u arhivskim dokumentima ona bila neprimećena jer su zapadni istoričari videli Hitlera kako stoji pored neke ploče, na kojoj stoji natpis na nepoznatom pismu, pa se nisu ni potrudili da iščitaju šta na njoj piše. Na neki način, što bi se reklo, ona je prošla ispod radara - kaže nam Bazdulj, jedan od boljih poznavalaca života Gavrila Principa i slobodarskih težnji Mlade Bosne.
Lešinari oko JugoslavijeDo predaje rođendanskog poklona fireru došlo je u specijalnom vozu Amerika, u kome se nalazio glavni štab za Jugoistok, a koji je 20. aprila 1941. godine bio stacioniran na izlazu iz železničkog tunela kod Menihkirhena u Štajerskog, pedesetak kilometara od jugoslovenske granice.
Dva miliona Hofmanovih fotografijaHajnrih Hofman bio je službeni fotograf, ali i lični prijatelj Adolfa Hitlera. On je nacističkog vođu upoznao sa Evom Braun koja je radila kao asistentkinja u njegovom fotografskom studiju. Uhapšen je ubrzo nakon nemačke kapitulacije, a u zatvoru je proveo četiri godine. Koliko je bio odan fireru kojeg je ovekovečio u čak dva miliona fotografija, govori i to da je u oslobođenoj Evropi izdao memoare pod naslovom "Hitler je bio moj prijatelj". |
Mladi sarajevski novinar Bazdulj navodi da je od jedne prijateljice saznao da fotografija koja svedoči o događaju o kojem su neki samo nagađali zaista postoji i da je kod nje imao priliku da je i vidi, ali u maloj rezoluciji.
Slobodan Kljakić: Hitler bio opterećen SrbimaSlobodan Kljakić navodi da se fotografija potpuno uklapa u istorijske teze da je Hitlera opterećivao gubitak Prvog svetskog rata i da je kroz tu prizmu gledao i na Srbe i na Gavrila Principa.
|
