Pravo na jezik (5) - Ahtisari izgubljen u prevodu

Svrha Zakona o istorijskom centru Prizrena je zaštita, očuvanje i unapređenje kulturnog i verskog nasleđa istorijskog centra grada i njegova promocija kao grada sa kulturnim i duhovnim vrednostima od lokalnog i međunarodnog značaja. Zakon predviđa i osnivanje Saveta za kulturno nasleđe istorijskog centra Prizrena koji nadgleda i savetuje, a koji je u obavezi da traži saglasnost Srpske pravoslavne crkve za svaku aktivnost koja će uticati na imovinu SPC u tom delu grada. To sve, valjda podrazumeva, da ovaj zakon u prevodu na srpski jezik bude i razumljiv i pismen. To se teško može reći kada na 12 stranica zakona ima više od 350 grešaka u prevodu, koliko je ustanovljeno u istraživanju "Vesti", a potom su na 14 strana grafičkih i tabelarnih dodataka pogrešno napisana imena spomenika kulture ili "monumenata" kako se ponegde prevodi u zakonu.

Iz Prizrena su najpre nestali Srbi i njihove institucije, a sa njima je nestao i književni jezik, tačnije nastao je njegov surogat, srpski jezik kojim govore Albanci

 

Usvajanje tog zakona "na mišiće" je u kosovskom parlamentu "izgurala" međunarodna zajednica (usvojen 20. marta 2012. godine), ali onima koji su za njega glasali izgleda je "promaklo" da su u tom pravnom dokumentu kao nazivi u albanskoj transkripciji ostali: Haljveti teqe, onda naselje Saraqan, česma Haxhi Ramadana, porodica Mijiq, ali i osnovna škola "Lidhja e Prizrenit", umesto "Prizrenska liga".

Zakonu o istorijskom centru Prizrena ne manjkaju ni gramatičke greške, a možda najupečatljivija od njih jeste da je kroz ceo zakon, baš na svakom mestu, u pogrešnom padežu napisana imenica Kosovo.

Čak 61 put su potpuno pogrešno ili delimično netačno prevedene reči sa originala na srpski jezik. Između ostalog, govori se o restaurisanju umesto o restauriranju, o monumentima umesto spomenicima, konzervisanju umesto konzervaciji i izgleda u prevodu sa albanskog na srpski neizostavnom - menađiranju umesto upravljanju.
Prevod Zakona o istorijskom centru Prizrena je po mišnjenju profesorke albanskog jezika Nore Bezere, krajnje nezadovoljavajući.

Istraživanje "Vesti" na kome je Bezera bila stručni konsultant pokazalo je da u odnosu na taj, u prevodu sa albanskog na srpski, više vrvi najvažniji dokument za okončanje procesa nadgledane nezavisnosti, odnosno - Zakon o izmenama i dopunama koji se odnose na zaključivanje međunarodnog nadgledanja nezavisnosti Kosova.

Ahtisarijev paket, koji je uvršćen u kosovski Ustav, u prevodu sa albanskog na srpski jezik ima čak 382 greške, što je više od 30 grešaka po strani. Tako važan dokument, izglasan je 31.avgusta 2012. i pored 40 delimično ili potpuno netačnih prevoda (zabeležene su i 63 štamparske, 266 pravopisnih, 53 gramatičkih grešaka). Neshavtljivo je da je naziv člana 7a, koji se odnosi na status Srpske pravoslavne crkve, u prevodu ostao je napisan na albanskom jeziku - "neni 7a".

Nije se primetilo da se na skoro svim mestima u tom paketu zakona, gde bi trebalo da stoji slovo č, stoji slovo ć i obrunuto, pa se tako u tom pravnom dokumentu govori o: mogučnosti, preduzeču, postoječem, nevečinskoj (zajednici) i poteškočama. Takođe, svi nazivi zakona koji se unutar ovog spominju su pravopisno pogrešno napisani.

Kada je reč o netačnom prevodu, osim što se svuda koristi reč bord umesto odbor, u moru ovih grešaka u Ahtisarijevom paketu, između ostalog, u članu 27 (stav 4) piše "članom nominiranog od premijera" umesto članom imenovanog od strane premijera.