Istorija transplatacije (3): Presađivali kožu 600 godina pre Hrista
Istorija transplantacije organa i tkiva seže u daleku prošlost. Indijski hirurg Sushruti je oko 600. godine pre nove ere obavio autolognu transplantaciju kože lica. Kozma i Damjan su u prvom veku transplantirali nogu pokojnika osobi kojoj je amputirana noga.
U 15. veku mogu da se nađu zapisi o pokušajima transfuzije krvi i transplantacije zuba. A, o presađivanju kože postoji zapis iz 1880. godine.
Moderna transplantacija, ipak, počinje krajem 18. veka kada je Hunter uspešno zamenio premolar (zub) čoveka. A, prve transfuzije krvi rađene su u 17. veku. Kako je pozitivan ishod izostao, to je uvođenje transfuzije u praksu odloženo za 150 godina.
Dok o prvim transplantacijama ima pisanih izvora i iz 6. veka, u Srbiji to seže tek na početak 20. veka. Tada je dr Pjotr Vasiljevič Kolesnikov, ruski emigrant, 1926. godine u Zaječaru presadio testis osuđenika Ilije Krajana svom ostarelom kolegi, zaječarskom hirurgu. Ovakva procedura je danas potpuno napuštena, ali postoje pisani tragovi o izvedenoj proceduri.
Prva transplantacija jetre u Srbiji urađena je 1995. godine, a u Vojvodini je urađena 28. juna 2008. godine. Prva transplantacija bubrega u regionu bivše Jugoslavije urađena je 1970. godine u Kliničkom centru u Ljubljani, a zatim u Beogradu 1973. godine.
Pročitajte još:
* Transplantacija organa između predrasuda i stvarnosti (1): Poklon koji produžava život
* Između dijalize i novog bubrega (2): Imam samo jednu želju
Prva transplantacija koštane srži od identičnog, srodnog davaoca (kod deteta obolelog od aplastične anemije) urađena je sedamdesetih godina prošlog veka u Institutu za majku i dete u Beogradu. Pritom, prva alogena transplantacija od srodnog podudarnog davaoca urađena je aprila 1997, a prva autologna avgusta 1997. godine, što je ujedno i prva autologna transplantacija koštane srži u našoj zemlji.
Zbog pacijenata presadio bradu
Trogodišnji Adonis Ortiz iz Floride dobio je drugu šansu za život nakon što su mu transplantirani jetra, pankreas, želudac i debelo i tanko crevo u Majamiju. Mališan je na operacijama od trećeg meseca života, a hirurg Rodrigo Viana, koji ga je operisao, kaže da je postupak bio izuzetno neobičan.
- Svega pedesetoro dece doživi ovako nešto - dodao je Viana.
Tomas Mening, bankarski kurir iz Masačusetsa, podvrgnut je petnaestočasovnom hirurškom zahvatu transplantacije penisa, a organ je dobijen od preminulog donora. Operacija je obavljena u bolnici Masačusets u Bostonu, a pacijent se uspešno oporavio. U svetu su obavljene samo dve transplantacije penisa. Jedna 2006. godine u Kini, koja nije bila uspešna, i druga 2014. godine u Južnoj Africi, koja je bila uspešna, a primalac organa je kasnije dobio i dete.
Hose Armos (28), bolničar koji živi u Majamiju, izgledao je toliko mlado da su pacijenti bili zabrinuti što će ih lečiti tinejdžer. Zbog toga se podvrgao transplantaciji brade koja ga je koštala oko 7.000 dolara. Tokom tog postupka, na lice mu je presađeno više od hiljadu pojedinačnih folikula koji su uzeti sa potiljka glave. Doktor Epstajn koji je izvršio ovu transplantaciju, rekao je da se pre deset godina ovakvoj proceduri podvrgavalo četiri ili pet muškaraca godišnje, dok je sada taj prosek tri muškarca nedeljno.
