Rehabilitacija najvećeg srpskog izdajnika (2): Marko Kraljević oteo Brankovićku
Sevastokrator Branko, otac Vuka Brankovića, do kraja života je ostao veran poslednjem vladaru Nemanjića, caru Urošu. Brankovići su u vreme "porodičnog portreta" u ohridskoj crkvi Bogorodice Perivlepte, još vladali Ohridom, a Grgur i Vuk, s oreolima oko glave, prikazani su uz samog cara, kao gospodari grada. I dalje su važili za najvišu srpsku gospodu.
Činili su pravu malu dinastiju u senci cara Uroša. Bilo je to vreme kada je suverenitet srpskog cara u Ohridu bio nesporan.
Vlast preko braka
Na grbu kneza Lazara Hrebeljanovića stoje znak dvoglavog orla i kaciga, koji su i kasnije bili obeležje Lazarevića, dok su lav i dvoroga kaciga bili obeležje porodice Branković. Lazar je stolovao u Kruševcu, a Vuk u Prištini. Brakom Vuka sa Lazarevom kćeri Marom oni su uspostavili moćnu vlast: Lazareva se pružala se na sever, a Brankovići su se širili na jug.
Međutim, ubrzo posle izrade ove freske, Grgur i Vuk napustili Ohrid. Morali su da se povuku sever i već u martu 1365, kada je car Uroš potvrdio njihove priloge Hilandaru, naselili su se u kosovskoj Drenici, na zemlji svojih otaca.
Povlačili su se, naime, pred Vukašinom Mrnjavčevićem, vladarom susednog Prilepa, koji je širio svoje posede uzurpacijom.
Vukašin se baš te, 1365. godine, proglasio kraljem, dok je njegov brat Uglješa preuzeo vlast u oblasti Ser, u današnjoj Grčkoj.
Za Brankoviće su tada počeli teški dani. Radonja, najstariji sin sevastokratora Branka, posle smrti obe kćeri i žene Jelene, sestre despota Jovana Uglješe, zamonašio se i ostatak života proveo je na Svetoj Gori.
Njegov brat Grgur je jedno vreme, u doba kralja Vukašina, držao Tetovski polog. Ne zna se i da li je uspeo tu da se održi. Vukašinov sin Marko, čuveni Kraljević iz narodne pesme, verovatno mu je preoteo ženu Teodoru.
Iz jednog zapisa sastavljenog "u dane blagovernog kralja Marka", vidi se da je Marko napustio svoju ženu Jelenu, kćer Radoslava Hlapena, i živeo s "Teodorom Grgurovom", koju je kasnije morao da preda tastu i da uzme "ženu svoju prvovenčanu".
Grgur je nestao u raspadu srpskog carstva pred Turcima, i nije ostavio većeg traga u istoriji.
Sudbina njegovog brata Vuka bila je potpuno drugačija.
On je uspeo da, zahvaljujući političkom talentu i veštini, obnovi moć Brankovića i da stvori veliku gospodarsku oblast.
Sudeći po ohridskom portretu, Vuk je rođen pred 1345. godinu. Posle povlačenja na svoju, kosovsku zemlju, oženio se Marom, najstarijom ćerkom kneza Lazara Hrebeljanovića.
Bio je to politički brak, prema običajima srednjeg veka. Vezani za dinastiju Nemanjića, i Lazar i Vuk su se tako našli u taboru velikaša koji su bili protivnici kralju Vukašinu i njegovim prijateljima Balšićima.
Već 1369. godine, prema istoriji Slovena Mavra Orbina, došlo je do prve bitke na Kosovu. Ona se vodila između dve srpske strane, kralja Vukašina i despota Uglješe na jednoj strani, protiv cara Uroša, kneza Lazara i župana Nikole Altomanovića.
Car je zarobljen, a Nikola "beše poražen, njegovi ljudi poubijani, te se i sam jedva uspeo spasti".
Kada se zametnula bitka, piše dalje Orbin, "knez Lazar se povuče sa svojim četama i pobeže".
Moguće je da je u toj bici učestvovao i Vuk, budući da se ona vodila na njegovom Kosovu.
Ipak, veruje se da je video kako je knez Lazar iskoristio bitku iz koje je pobegao.
Uz to, već 1371, u bici na Marici, protiv Osmanlija poginuli su kralj Vukašin i despot Uglješa a da im nije pomogao nijedan srpski velikaš. Potom je nastao grabež oko njihovih zemalja.
Koristio se i knez Lazar, a uz njega i njegov zet Vuk.
