Naši naučnici za večnost (11): Dijalekti otkrivaju istoriju
O značaju filologa Aleksandra Belića najbolje govori nadimak koji su mu dali njegovi učenici - Aleksandar Veliki Belić, a neretko je dobijao i epitet velikog Vukovog naslednika.
Rođen je 1876. u Beogradu gde je otpočeo studije Filozofskim fakultetu. Tu mu je predavao čuveni Ljubomir Stojanović koji je imao veliki uticaj na Belićev naučni rad.
Školovanje nastavlja na Univerzitetu u Odesi, a potom odlazi na Moskovski univerzitet gde je počeo da se bavi naučnim radom još kao student 1897. godine.
Tada je objavio prve radove u časopisu ruske akademije. Već u tim prvim delima, Belić pokazuje interesovanje za istoriju srpskog jezika.
Posthumni rođendani
Svoje originalno učenje o jeziku Aleksandar Belić je izložio u svom delu "O jezičkoj prirodi i jezičkom razvoju" iz 1941. u kojem daje svoje shvatanje prirode jezika, njegovog porekla, unutrašnjeg života i razvoja. Imao je mnogo poštovalaca koji su za njegova života obeležavali jubileje naučnog rada, a posthumno godišnjice njegovog rođenja. Za 25-godišnjicu naučnog rada njegovi učenici i saradnici pripremili su Zbornik filoloških i lingvističkih studija.
Profesor Fortunatov, poznati ruski lingvista, najviše je uticao na mladog i talentovanog Srbina i stvorio od njega velikog naučnika. Dalje školovanje Belić je nastavio u Lajpcigu gde je 1900. odbranio i doktorsku disertaciju o imenicama u slovenskim jezicima.
Radeći na stvaranju istorijske gramatike srpskog jezika, Belić je uvideo značaj dijalekata i opisao ih kao "najbistrije i najdublje izvore za proučavanje prošlosti i sadašnjosti svakog jezika".
Njegova najznačajnija dela iz ove oblasti su "Dijalekti južne i istočne Srbije" iz 1905. i "Pravopis srpsko-hrvatskog književnog jezika" iz 1923. koji su mu obezbedili ugledno mesto u slovenskoj filologiji. Od 1906. godine postao je redovni profesor na Beogradskom univerzitetu, a od 1906. godine i redovni član Srpske kraljevske akademije. Njegova pristupna beseda nosila je naziv: "Osnovne crte istorijskog razvitka srpskog jezika".
Od 1911. Belić počinje da se interesuje i za slovenski akcenatski sistem i piše "Akcenatske studije" koje su u ovo doba predstavljale najznačajnije delo iz oblasti uporedne gramatike slovenskih jezika, a 1913. pokreće i uređuje čuveni časopis "Južnoslovenski filolog" kako bi povezao lingviste svoga doba. Zalagao se za obnovu Leksikografskog odseka pri Srpskoj akademiji nauka, pa je još pre Prvog svetskog rata počeo da prikuplja građu za Rečnik srpsko-hrvatskog književnog i narodnog jezika koji se još izrađuje u Institutu za srpski jezik pri SANU. Bio je rektor Beogradskog univerziteta 1933. i 1934. godine, a tri godine kasnije postao je i predsednik Srpske kraljevske akademije. Na toj poziciji bio je sve do svoje smrti, ukupno 23 godine.
