Špijunaža kao globalna društvena igra (3): Tajna pisma pisana spermom
Najstarija postojeća obaveštajna služba na svetu je ona koja služi odbrani krune kraljice Ujedinjenog Kraljevstva Velike Britanije i Severne Irske - MI6, a snabdeva vladu informacijama iz inostranstva. Osnovana je 1909. godine da prikuplja informacije prvenstveno iz carske Nemačke koja je postala velika pretnja jačanjem svoje mornarice.
U periodu pre i za vreme Prvog svetskog rata, uspešno su organizovali mrežu svojih agenata kako u samoj Nemačkoj, tako i u svim susednim zemljama, čak i u Rusiji. Vremenom je postala jedna od najjačih obaveštajnih službi na svetu, koja svoje špijune ima svuda. Tek 1990. godine službeno su priznali da postoje. A pre nekoliko godina su profesoru istorije Kitu Džeferiju dozvolili pristup njihovoj tajnoj arhivi, ali samo u prve četiri decenije rada, na osnovu čega je napisao knjigu.
Tako se javnost upoznala sa mnogim, pomalo i bizarnim metodama koje su britanski obaveštajci koristili u periodu od 1909. do 1949. godine. Saznalo se da su se prerušavali u žene, da su za pisanje tajnih pisama koristili i spermu, jer je najbolje nevidljivo mastilo, vrlo ju je teško detektovati, a uvek je dostupna. U ovom periodu agenti MI6 nisu samo imali dozvolu za ubijanje.
Dva aktivna agenta ove službe su 2006. godine, uz dozvolu nadređenih, dala intervju medijima po prvi put. Potvrdili su da postoji Q (Kju) koji vodi tehnološko odeljenje, kao i da postoji direktor koga zovu C (Si), slično M u filmu o Džejmsu Bondu. Svoj život su opisali kao glamurozan i raznolik, sa mnoštvom putovanja i pustolovina. Uspeha ove službe je bilo na pretek. Svrgavanje Mohameda Mosadeka u Iranu 1953. godine, zajedno sa CIA, bio je samo jedan u nizu. Tajna služba Britanije je tokom hladnog rata ubacio visokopozicionirane krtice u obaveštajne strukture mnogih istočnoevropskih zemalja, uključujući i SSSR, navodno učestvovao u hapšenjima i likvidacijama brojnih neprijatelja vlade u Londonu, odigrao ključnu ulogu u svrgavanju sa vlasti libijskog lidera Gadafija, sprečavanje čitavog niza bombaških napada IRA i islamista.
Dvostruka špijunažaMeđu najvećim tajnim službama sveta nalaze se i ruska, nemačka, francuska i kineska. Među najvećim uspesima Kineza je što su uspeli da u CIA ubace prevodioca Larija Vu-Taj Ćina kojeg su regrutovali 1944. godine, a otkriven je tek 80-ih. Katrina Leung, koja je sakupljala novac za republikance, 2003. godine otkrivena je kao dvostruki agent, radila je i za FBI i za Kineze. U uspehe francuskih obaveštajaca svrstava se što su pre CIA znali da će Sovjeti izvršiti invaziju na Avganistan, zatim izvođenje državnog udara 1979. u Centralnoafričkoj republici, razbijanje najveće sovjetske mreže za industrijsku špijunažu na Zapadu, ali i brojne operacija oslobađanja talaca u Iraku. Moćna špijunska agencija Nemačke radi na više od 300 lokacija u zemlji i inostranstvu, i ima oko 6.000 ljudi pod komandom. Rusija ima dve obaveštajne agencije koje operišu u inostranstvu, jednu vojnu i jednu civilnu. |
Bez obzira na moć koju u obaveštajnim krugovima ima britanski MI6, špijunaža je igra u kojoj uvek pobeđuje izraelski Mosad. Glavne dužnosti ove službe su sakupljanje obaveštajnih podataka, tajne operacije i borba protiv terorizma, ali i dovođenje u Izrael Jevreja iz onih zemalja koje zabranjuju imigraciju u ovu državu. Mosad je jevrejskoj državi svojom špijunažom omogućio da opstane i pobedi u svakom ratu koji je vodila. Njihove informacije i krtice u egipatskim, jordanskim i sirijskim strukturama omogućile su kompletan uvid u njihove vojske i ciljeve 1967. godine, zbog čega ih je Izrael do nogu potukao za samo šest dana.
Neki od drugih krupnih uspeha su dovođenje iz Argentine u Izrael naciste Adolfa Ajhmana 1960. godine, atentat na letonskog nacistu Herbertsa Cukursa 1965. godine, otkrivanje Hezbolahovog agenta u Sjedinjenim Državama, evakuacija Jevreja iz Bosne tokom rata i iz drugih zemalja, i upozorenje upućeno CIA avgusta 2001. godine da će Al Kaida izvršiti veliki teroristički napad na Ameriku. Samo mesec dana kasnije desio se 11. septembar.
Ogromnu moć ima i američka CIA, jedina nezavisna obaveštajna agencija u SAD. Ciljevi su joj borba protiv terorizma, razvijanja nuklearnog i drugog oružja za masovno uništavanje, kontraobaveštajna borba, sajber-špijunaža. Po zahtevu predsednika, CIA takođe sprovodi tajne aktivnosti i taktičke operacije u inostranstvu. Zaslužni su za prvi državni udar u Iranu 1953. godine, mnoge u Srednjoj i Južnoj Americi, do ubistva Osame Bin Ladena, kojim se rukovodilo iz njihove baze u Avganistanu, ali nisu znali ništa o planiranju napada na SAD 11. septembra.
