Alarmantni podaci: U Srbiji godišnje od raka umre 20.000 ljudi
U Srbiji se godišnje u proseku dijagnostikuje oko 36.000 novih slučajeva malignih bolesti, dok od raka umre više od 20.000 ljudi.
Mađarska i Srbija sa najvišim rizikom umiranja
Vodeći uzroci oboljevanja i umiranja od raka u našoj zemlji gotovo su identični vodećim uzrocima oboljevanja i smrtnosti od malignih tumora u većini zemalja u razvoju. Muškarci u našoj sredini najviše su obolevali od raka pluća, kolona i rektuma i prostate. Kod žena maligni proces je najčešće bio lokalizovan na dojci, kolonu i rektumu, plućima i grliću materice.
Maligni tumori pluća i bronha vodeća su lokalizacija i u oboljevanju i u umiranju među muškarcima, odnosno treći po učestalosti uzrok oboljevanja i drugi uzrok umiranja među ženama sa dijagnozom raka. Tokom 2015. godine u Srbiji od raka bronha i pluća obolelo je 5.578 osoba (3.970 muškaraca i 1.608 žena) i umrle su 5.252 osobe oba pola (3.805 muškaraca i 1.447 žena), navodi se u izveštaju Instituta za javno zdravlje "Dr Milan Jovanović Batut".
Rak dojke najčešći je maligni tumor u obolevanju i umiranju kod žena. U Srbiji je 2015. godine od malignih tumora dojke obolelo 4.304 žene i umrle su 1.693 žene.
Maligni tumori debelog creva i rektuma u našoj zemlji druga su po učestalosti lokalizacija raka u obolevanju i umiranju kod muškaraca, odnosno drugi po učestalosti u obolevanju i treći u umiranju od malignih tumora kod žena. Od malignih tumora debelog creva i rektuma obolele su 4.524 osobe (2.753 muškarca i 1.771 žena) i umrlo je 2.568 osoba oba pola (1.578 muškaraca i 990 žena).
Rak grlića materice je tokom 2015. godine bio četvrti po učestalosti maligni tumor u obolevanju i šesti po učestalosti u umiranju među našim ženama. Dijagnoza raka grlića materice je postavljena iste godine kod 1.095 žene, dok je 424 žene umrlo od ove vrste malignog tumora.
Treći po učestalosti maligni proces među našim muškarcima lokalizovan je na prostati. Tokom 2015. godine od raka prostate novoobolelo je 1.953 muškaraca i umrlo je 1.073 muškaraca.
Čak 40% malignih oboljenja može biti izbegnuto
Srbija prema procenama IARC- a se među 40 zemalja Evrope svrstava u grupu zemalja sa srednjim rizikom obolevanja (nalazi se na 12. mestu) i visokim rizikom umiranja od malignih bolesti u Evropi (na drugom mestu odmah posle Mađarske).
Srbija je, odmah posle Mađarske zemlja u kojoj su registrovane stope umiranja od svih malignih tumora kod oba pola među najvišim u Evropi. Procenjene stope umiranja od svih malignih tumora su niže kod muškaraca nego kod žena.
Žene u Srbiji su odmah posle žena u Mađarskoj u visokom riziku umiranja od svih malignih tumora, osim kože. Razlog ovome je činjenica da su stope umiranja od raka grlića materice i raka dojke kod žena u Srbiji među najvišima u odnosu na prosečne procenjene stope umiranja od ovih oblika raka u drugim zemljama Evrope.
Prevencija malignih bolesti ima ogroman javnozdravstveni potencijal i predstavlja najefikasniji pristup u kontroli malignih bolesti, jer na približno dve trećine faktora rizika koji su odgovorni za nastanak raka moguće je uticati, menjati ih ili ih potpuno eliminisati.
Čak 40% malignih bolesti može biti izbegnuto jednostavnim merama: prestankom pušenja, ograničenim konzumiranjem alkohola, izbegavanjem suvišnog izlaganja suncu, zadržavanjem prosečne težine konzumiranjem zdrave hrane, vežbanjem, kao i zaštitom od infekcija koje se mogu razviti u rak.
