Beogradske razglednice (4): Kraljevski dvorovi na Dedinju - šetnja kroz istoriju
Dvorski kompleks dinastije Karađorđevića prostire se na 134 hektara, na najvišoj tački Dedinjskog brega, najprestižnijeg dela srpske prestonice.
Njihova kraljevska visočanstva prestolonaslednik Aleksandar i princeza Katarina otvorili su turističku sezonu 2017. i pozvali sve zainteresovane da u periodu od 1. aprila pa do 31. oktobra posete dvorski kompleks.
Novinari koji su se pridružili prvoj turi kroz dvorove imali su priliku da se posluže izuzetno kvalitetnom kafom kompanije Bean and Lear.
Najposećeniji program
- Izuzetno mi je zadovoljstvo što imamo priliku da otvorimo još jednu turističku sezonu i što će naši građani, ali i turisti uživati u obilascima dvorova - istakao je princ Aleksandar.
Obilasci će biti organizovani subotom i nedeljom u dva redovna termina, od 11 i od 14 sati, s mogućnošću organizacije grupnih poseta tokom radnih dana uz prethodnu najavu.
- Ovaj turistički program, koji se 14 godina realizuje u kontinuitetu, u organizaciji Turističke organizacije Beograda, Kraljevskog dvora i SP Lasta je najposećeniji program razgledanja grada, a ove godine očekuje još više turista - rekao je Miodrag Popović, v. d. direktor Turističke organizacije Beograda. U pratnji profesionalnih vodiča najpre se obilazi Kraljevski dvor, koji je 1929. godine završen, a sagrađen je u srpsko-vizantijskom stilu.
Crveni tepih od lišća
Kraljevski kompleks ima više od 180 različitih vrsta drveća i biljaka. Tu su španski borovi, arizonski čempres, stabla sekvoje, javor, lalino drvo.
Drvored crvenog kestena vodi ka Belom dvoru, pa početkom maja kada lišće počne pada stvara se prirodni crveni tepih, pa se posetioci i doslovno osećaju kraljevski.
Anegdota iz Titovog vremena
Dvorska biblioteka, Plavi salon, Salon svadbenih poklona kraljice Marije i kralja Aleksandra, Dvorska trpezarija i Dvorski podrum, sve ove odaje mame svojom istorijom i lepotom.
Posebnu pažnju posetilaca privlači bioskopska dvorana, gde je porodica kralja Aleksandra uživala u filmskoj umetnosti. Istu sklonost ka filmu imao je i Tito, a postoji anegdota iz njegovog vremena da je tokom posete britanske kraljice Elizabete II, Tito sedeo na galeriji, dok je uvažena gošća film posmatrala iz biskopske dvorane.
Tek kasnije se pročulo da britanskoj vladarki baš i nije bilo pravo što se Maršal izdvojio.
Kroz ceo dvor mogu se videti vredna umetnička dela, a neka od slavnih imena su Jakopo Palma il Vekio, Nikola Pusen, Ivan Meštrović, Paja Jovanović, Vlaho Bukovac.
Soba šapata
Najmisterioznija odaja u podrumu Kraljevskog dvora je svakako soba šapata, u koju se povlačio kralj Aleksandar, kada je želeo potpunu tajnost.
Naime u sobi postoji fontana u zidu, koja kad se uključi "ne dozvoljava" da ijedna reč izleti van sobe.
Inače, sve prostorije u podrumu delo su ruskih umetnika, koji su nakon Oktobarske revolucije emigrirali iz Rusije.
Kapela svecu zaštitniku
Ono što nesumnjivo najviše impresionira je dvorska kapela posvećena svetom Andreju Prvozvanom, svecu zaštitniku kraljevske porodice i njihovoj krsnoj slavi.
Izgradnja kapele započeta zajedno sa gradnjom Kraljevskog dvora 1924. godine, a povezana je hodnikom s kolonadom, koja posetiocima pruža neverovatan pogled na severni, zapadni i južni deo srpske prestonice.
Kratko vreme nakon dolaska komunista na vlast crkva nije radila, ali je 1953. godine prilikom posete etiopskog cara Hajla Selasija, koji je bio pravoslavac, Tito naredio da se kapela otvori da bi se uvaženi gost imao gde da se pomoli.
Posebnu lepotu dvorskom kompleksu daje Beli dvor, koji pleni simetričnom preciznošću u dizajnu. Izgradnja je započeta 1934. godine.
Iste godine kralj Aleksandar je ubijen u Marselju, a uprkos tome građevina je podignuta u rekordnom roku za samo dve godine.
Beli dvor je i u posleratnoj istoriji igrao važnu ulogu. Tu je Tito primao goste iz celog sveta, a tokom devedesetih godina, Slobodan Milošević je najvažnije odluke donosio upravo ovde.
Tajna ljubavna priča
Dvorski kompleks Karađorđevića duboko u sebi krije jednu tajnu i ljubavnu priču, o kojoj niste mogli da čujete na časovima istorije.
U šumi u blizini Belog dvora nalazi se grob Titove sekretarice Davorjanke Paunović Zdenke. Spomenik velike ljubavi predsednika bivše SFRJ je jednostavan, a kažu da je Maršal svako jutro obilazio njen grob i ostavljao ružu.
Umrla je 1946. godine od tuberkoloze, kada je imala samo 25 godina.
