Najnoviji Zemljin kontinent Zelandija otkriva misterije
Ekspedicija iskopavanja duboko u dno novootkrivenog „sedmog kontinenta“ na Zemlji ponudila je novo razumevanje istorije Zemlje koje pomaže da se objasni kako su biljke i životinje evoluirale u Južnom Pacifiku.
Nakon dvomesečne ekspedicije, naučnici su otkrili nekih 70 miliona godina stare tajne Zelandije, skrivenog kontinenta u Južnom Pacifiku.
Na šest različitih lokacija na dubinama većim od 1.250 metara naučnici su bušenjem morskog dna sakupili više od 8.000 primeraka i stotine fosilnih vrsta i zabeležili istorijske promene u geografiji, vulkanizmu i klimi Zelandije.
Sa više od 90 odsto teritorije ispod površine vode, kontinent obuhvata ostrvo Lord Hau na istočnoj obali Australije, francusku teritoriju Nove Kaledonije i Novi Zeland.
„Otkriće mikroskopskih školjki organizama koji su živeli u toplim plićacima mora i spora i polena kopnenih biljaka pokazalo je da su se geografija i klima Zelandije u prošlosti dramatično razlikovali“, rekao je naučni saradnik ekspedicije Džerald Dikens sa Univerziteta Rajs (SAD).
Ekspedicija je pružila uvid u geološke promene Zemlje, uključujući i promene kretanja tektonskih ploča Zemlje, promene u cirkulaciji okeana i globalnoj klimi.
„Velike geografske promene u severnoj Zelandiji, koja je približno iste veličine kao Indija, omogućavaju pretpostavke za razumevanje pitanja poput onog kako su se biljke i životinje raširile i evoluirale u Južnom Pacifiku“, objasnio je naučni saradnik ekspedicije Rupert Saderland sa Univerziteta Viktorija u Velingtonu na Novom Zelandu.
„Otkrivanje nekadašnjeg kopna i plitkog mora sada omogućava objašnjenje. Tamo su se nalazile staze kojima su se kretale životinje i biljke“.
Nekada deo drevnog superkontinenta Gondvane, koji se raspao pre oko 180 miliona godina, veruje se da se Zelandija odvojila od Australije i Antarktika oko 100 miliona godina kasnije.
Sa površinom od oko pet miliona kvadratnih kilometara, Zelandija je proglašena za poseban kontinent početkom godine, nakon što su naučnici otkrili da ispunjava sve neophodne kriterijume. Oni uključuju njegovu specifičnu geologiju, nadmorsku visinu iznad okoline i koru koja je deblja od običnog morskog dna.
