Politika prekraja prošlost (7): I Solunski front i Sorbona
Kada se krene sa tumačenjem događaja iz prošlosti, a na talasu trenutnog gneva prema Francuskoj, onda se u srpskoj javnosti pojavljuju tvrdnje da je Spomenik zahvalnosti Francuskoj na Kalemegdanu inicirala i finansirala francuska država.
Istovremeno se insistira na podatku da je na svečanom otkrivanju Pariz poslao - ministra pošte, a da je zbog učestvovanja Francuske u bombardovanju Srbije 1999, spomenik bio pokriven crnim florom uz natpis: "Neka je večna slava Francuskoj koje više nema."
Drugim rečima, sugeriše se da je veštački stvorena priča o srpsko-francuskom prijateljstvu, proisteklom iz savezništva u Prvom svetskom ratu. Na ideju o podizanju spomenika došli su 1924. godine srpski đaci i studenti, školovani u Francuskoj tokom rata, otkriva nam istoričar Stanislav Sretenović.
Politika prekraja prošlost:
- Njihova udruženja pokrenula su javno prikupljanje novca, a sakupljena suma je prevazilazila očekivanja - ističe naučni savetnik na Institutu za savremenu istoriju u Beogradu.
Prvobitna ideja je bila da se spomenik postavi u Parizu kako bi svedočio o srpskoj zahvalnosti Francuzima, slično kako su to učinili Belgijanci, čiji se spomenik zahvalnosti nalazi u francuskom gradu Avru. Onda se u celu priču uključila politika.
- Francuski poslanik u Beogradu Emil Dar 1927. godine uočava mogućnosti da se preko spomenika u Beogradu pojača kulturni uticaj i očuva frankofilija kod Srba i istovremeno da se utiče i na, Francuzima potpuno nepoznate narode, Hrvate i Slovence - objašnjava Sretenović.
Ideja francuskog diplomate je prihvaćena, pa je prilikom svečanog otkrivanja 11. novembra 1930. godine, spomenik dobio jugoslovensko obeležje.
Sretenović, međutim, ističe da suštinski spomenik ipak predstavlja obeležje francusko-srpskog prijateljstva. O tome simbolično govore dve ploče koje se nalaze u osnovi monumentalne skulputure, Meštrovićevog viđenja Marijane, slobodarskog simbola francuske republike. Jedna predstavlja srpske i francuske vojnike koji rame uz rame stoje u rovovima Solunskog fronta, dok druga simbolizuje čuvenu Sorbonu, na kojoj je buduća srpska intelektualna elita sticala znanja.
