I Bog stvori... profit
Eparhija vranjska je početkom 2010. godine povratila od države vlasništvo nad oko 800 hektara šume u predelu koji je zaštitila država, a Zelena mreža Pčinjskog okruga optužuje Eparhiju da neplanski seče zdrava stabla i dobro zarađuje.
Udruženje za zaštitu životne sredine Zelena mreža Pčinjskog okruga obavestilo je ovih dana sve nadležne organe u državi da je na području poznatom pod nazivom Predeo izuzetnih odlika Dolina Pčinje na delu nekontrolisano i navodno protivpravno pustošenje bukovih i hrastovih šuma.
Iz udruženja Zelena mreža Pčinjskog okruga kažu da su njihovi aktivisti 15. aprila registrovali početak seče na Kozjaku i o svemu obavestili Ministarstvo poljoprivrede i zaštite životne sredine, Upravu za šume i Šumarsku inspekciju, te republičku Upravu za zaštitu životne sredine i MUP.
Oni su optužili Eparhiju vranjsku da nelegalno pustoši šume u zaštićenom predelu oko manastira Prohor Pčinjski. Gnev zelenih usmeren je ka odgovornim osobama u Eparhiji vranjskoj, pre svih prema vladiki Pahomiju, jer eparhijska vlast od 2010. godine gazduju šumama u okviru zaštićenog prirodnog dobra, obavlja seču i ostvaruje prihode od prodaje (priča se 51 odsto, dok je 49 rezervisano za firmu koja obavlja stručni deo posla u gazdovanju šumom).
U dopisu Zavodu za zaštitu Srbije, između ostalog, Zeleni navode da su pronali zdrave panjeve na kojima se vidi doznačni pečat. Pritom su pečatom obeležena kvalitetnija stabla dok su pošteđena lošija stabla, manjeg prečnika i sa relativno širom krošnjom - napisali su aktivisti za zaštitu prirode.
Kritična područja
U proteklih 10 godina drvo se nelegalno seče širom Pčinjskog okruga. Sada je situacija gora nego ikada. Iz udruženja Zelena mreža Pčinjskog okruga upozoravaju da je najugroženija bukova šuma, a kritična područja su na planinama Kukavica i Kozjak, na rejonu Vlasine, Petrove gore iznad Vranjske Banje.
Zakon i evri
Zeleni Vranja govore o milionima evra posečenog šumskog blaga, o stotinama posečenih zdravih stabala (a ne samo o sanitarnoj seči bolesnih stabala kako je bilo planirano). Navodno ga pretežno prodaju kao tehničko drvo. Završava na raznim stovarištima širom Srbije, a deo u domovima za ogrev.
Unosan dogovor
U Zelenoj mreži sumnjaju da postoji dogovor između drvokradica i nadležnih, pa se zato ne kažnjavaju oni protiv kojih su podnete prijave. Sa druge strane, u Šumskom gazdinstvu ističu da prijave prosleđuju tužilaštvu i tu se njihova nadležnost završava.
Eparhija vranjska je početkom 2010. godine povratila od države vlasništvo nad oko 800 hektara šume. Šumu u zakonom zaštićenoj dolini Pčinje je dala pod zakup firmi Fornet iz Beograda, navodnom ekspertskom društvu za gazdovanje šumama. Zelena mreža ih optužuje da su do sada posekli drveća za oko 140.000 evra. Međutim, šumom na Kozjaku, koja je pod zaštitom države, ne sme da gazduje ko kako hoće. Naime, Dolina Pčinje od 2.600 hektara proglašena je predelom izuzetnih odlika, jer su u pitanju šume hrasta sladuna i cera, bukve, crnog jasena.
Dok Zelena mreža optužuje Eparhiju da neplanski i bez dozvole seče vredno šumsko bogatstvo, u Eparhiji tvrde da sve rade po zakonu i da imaju potrebne dozvole.
U zaštićenim šumama koje je država poverila Eparhiji vranjskoj na gazdovanje kao svedoci stoje panjevi na stotine posečenih stabala hrasta. Drvoseče su ostavile samo ogoljene delove planine.
- Uništili su bukvalno sve, i što vredi, i što ne vredi - ističe Đoka Marinković, potpredsednik Zelene mreže iz Vranja.
Testere gazduju
U Eparhiji vranjskoj, koja gazduje na 2.600 hektara u predelu izuzetnih odlika u dolini Pčinje, tvrde da za seču stabala imaju sve potrebne dozvole.
- Osim sve potrebne dokumentacije koju imamo, na teren je izašao i šumski lovni inspektor, koji je rekao da ne postoje nikakve prepreke za seču. Ta stabla nisu namenski sečena za prodaju, već zbog nege šume - rekao je Milan Stojiljković, inženjer šumarstva u Eparhiji vranjskoj.
Sa tim se ne slažu u Zelenoj mreži juga Srbije. Oni tvrde da posečena stabla nemaju žigove, zbog čega je nemoguće utvrditi koliko šume je posečeno.
- Ovo drvo seče Eparhija vranjska i ovo drvo se seče da se neko obogati - navodi Marinković.
Republički zavod za zaštitu prirode je pre nekoliko godina kontrolisao zaštićeno prirodno dobro Dolina Pčinje kojim gazduje Eparhija vranjska i pronašao da je seča šume prekomerna i neplanska. Motorne testere, međutim, i ovih dana gazduju šumom na Kozjaku.
Krivične prijave
Zelena mreža je u poslednjih 10 godina podnela više od 100 prijava za nelegalnu seču šume u zaštićenim predelima i rezervatima prirode Prohor Pčinjski, Vlasina i planina Kukavica. Podneli su i krivičnu prijavu protiv rukovodioca zaštićenog područja Igora Aleksića, te republičkog inspektora za šumarstvo i lovstvo za Pčinjski okrug Viktora Filipovskog.
- Od 2010. do 2012. godine u reviru manastira Prohor Pčinjski posečeno je 3.000 do 4.000 kubika ogrevnog i tehničkog drveta u neutvrđenoj vrednosti - navodi se u krivičnoj prijavi. - Oni su firmi koja je izvršila bespravnu seču izdavali tzv. propratnice s ciljem legalizacije takve seče. A posečena su potpuno zdrava stabla, tako da to nije tzv. sanitarna seča. Neka debla su ogromna, sa više od dva metra u prečniku, stara po nekoliko stotina godina. Ovde je seča zabranjena jer je reč o zaštićenom području - tvrde u Zelenoj mreži.
