Italija spasla srpske heroje
Na trgu Venecija u srcu Rima, na simboličnom mestu u zdanju Oltara Otadžbine (popularno zvanom Vitoriano) podno groba Neznanom junaku, jednom od stotina hiljada Italijana poginulih tokom Prvog svetskog rata, u ponedeljak je održana ceremonija kojom je Italija otvorila obeležavanje 100-godišnjice od početka Prvog svetskog rata prezentacijom knjige "Za Srpsku vojsku - jedna zaboravljena priča".
Reč je o reprint izdanju vojnog dokumenta "Za Srpsku vojsku", koji je 1917. godine objavila Specijalna kancelarija Ministarstva kraljevske mornarice Italije.
Ovom svečanom događaju prisustvovalo je oko 500 zvanica, a među njima i ministri odbrane Italije i Srbije Roberta Pinoti i Nebojša Rodić, načelnik
Brinuli i o životima AustrijanacaPo dokumentu "Za srpsku vojsku", ukrcano je i spaseno 136.000 srpskih vojnika i 11.651 ranjenik i bolesnik, preostala konjica od preko 13.000 ljudi i 10.000 konja, skoro 23.000 austrijskih vojnika koje je još tokom prve godine rata zarobila srpska vojska i uprkos svemu nije ih prepustila sudbini. Ukrcano je i više od 100.000 srpskog naroda koji je odbio da dočeka neprijatelja, utovareno je i 22.000 tona hrane, lekova i drugog materijala, kao i 50 topova. |
Generalštaba oružanih snaga Italije admiral Luiđi Bineli Manteli, kao i drugi visoki državni predstavnici domaćina. Republiku Srbiju su predstavljali još general-major Jovica Draganić, zamenik načelnika GŠ VS, general-pukovnik Aleksandar Živković, komandant KoV, brigadni general Stojan Batinić, komandant Prve brigade KoV, pukovnik Siniša Radović, kao i naš vojni izaslanik pukovnik Goran Momčilović i ambasador Ana Hrustanović.
- Italija je danas ukazala veliku počast herojskoj srpskoj vojsci u Prvom svetskom ratu. Veza Srbije i Italije, stvorena u danima kada se odlučivala i rešavala sudbina moderne Evrope, suština je ovog vojnog dokumenta koji je do sada bio nepoznat našoj istoriografiji, a koji konačno rasvetljava mrak Velikog rata od početka decembra 1915. kada srpska vojska ulazi u Albaniju, pa do 4. aprila 1916. kada je nalazimo na Krfu - kaže za "Vesti" novinarka RAI Mila Mihajlović, vlasnica jednog od poslednjih originalnih primeraka ovog dokumenta, priređivač njegovog reprinta koji je rađen pod pokroviteljstvom prestolonaslednika Aleksandra II Karađorđevića u izdanju Generalštaba oružanih snaga Italije, i osoba koja je njegove stranice prevela na srpski jezik.
Ispravljanje nepravde i istorije- Ovi dani istorije, skoro zaboravljeni, a kada to nisu, ispričani parcijalno ili pak iskrivljeno, podsećaju da je spokoj današnjice plod žrtava prethodnih generacija, te da su ratovi besmisleni, jer iz njih svi izlazimo kao gubitnici, i pobednici i poraženi, bez razlike. Događaji ispričani na stranicama ove knjige treba da nas podstaknu na razmišljanje i da nas ispune ponosom kao Italijane, kao Srbe i kao Evropljane, vraćajući na svoje mesto istorijsku istinu o dotad neviđenom vojno-organizacionom podvigu, u kom najviše mesto pripada Italiji i njenoj mornarici - rekao je Luiđi Bineli Manteli. |
Prisutnima su se obratili ministri odbrane Srbije i Italije, kao i ugledni italijanski istoričar i novinar Paolo Mieli, Mila Mihajlović, idejni tvorac ovog projekta koja je pročitala i pozdravni govor prestolonaslednika Aleksandra II, kao i načelnik generalštaba admiral Luiđi Bineli Manteli, koji je napisao i predgovor za ovo luksuzno opremljeno reprint izdanje.
- Ovo je podsećanje na jedan od najznačajnijih i najvećih poduhvata pružanja međunarodne pomoći i spasa svih vremena, istinske preteče današnjih "humanitarnih operacija" - rekao je admiral Luiđi Bineli Manteli i podsetio da je tada, krajem 1915. godine, u jeku zime, srpska vojska bila albanskim planinama u kleštima armija Centralnih sila pod neprekidnom vatrom neprijatelja koji se ustremio da je potpuno uništi. - Na obalama Jadrana, spasena je zahvaljujući operaciji italijanske Kraljevske ratne mornarice, uz učešće francuskih i engleskih brodova, te prebačena na drugu obalu mora na Siciliju, u Bari, Valonu i Brindizi.
Zbog veliko značaja, ovaj događaj su propratile ekipe brojnih italijanskih medija, kao i svih nacionalnih televizija, a čak četiri kanala RAI su pratile celu svečanost.
Ponosno marširali i umiraliOd 12. decembra 1915. pa do 29. februara 1916. godine, kako je zapisano u italijanskom vojnom dokumentu "Za Srpsku vojsku", impozantnim operacijama evakuacije spasena je ne samo preostala srpska vojska, već i masa naroda koja se sa njom povlačila, sa kraljem Petrom I Karađorđevićem, regentom Aleksandrom, premijerom Pašićem i članovima srpske vlade.
|
