Arhijerejski sabor SPC počinje 26.maja
Početak višednevnog redovnog prolećnjeg zasedanja Svetog arhijerejskog sabora (crkvene skupštine) Srpske pravoslavne crkve zakazano je za 26.maj. Na Saboru bi među udarnim temama trebalo da bude reči o arondaciji, odnosno deobi pojedinih velikih eparhija, kako bi se formirale nove. Očekuje se i izbor novih episkopa, kao i da crkvena skupština razreši dužnosti mitropolita dabrobosanskog Nikolaja (82) Mrđu pošto je izrazio želju da se penzioniše iz zdravstvenih razloga. Trebalo bi, takođe, da bude reči o papinoj eventualnoj poseti Srbiji 2013.godine. Isto tako očekuje se i da najviše zakonodavno telo SPC zauzme stav da li će se, i ko će se, od srpskih arhijereja sresti sa papom Benediktom XVI prilikom Racingerove posete Zagrebu, u junu ove godine.
Da li patrijarh ide u Zagreb?
-"S obzirom da će se, prema vatikanskoj najavi, papa u Zagrebu pored ostalih, sastati i sa srpskim episkopima koji stoluju u Hrvatskoj, pojedini crkveni visokodostojnici, i srpski i hrvatski, razmišljaju da bi bilo dobro da među njima bude i srpski patrijarh. Naime, ako bi mitropolit zagrebačko-ljubljanski Jovan Pavlović pozvao patrijarha Irineja Gavrilovića u kanonsku posetu Zagrebu 4. i 5.juna, istovremeno kada i papa Benedikt XVI bude u hrvatskom prestonom gradu, onda srpskom patrijarhu, proceduralno, ne bi bila potrebna saglasnost Sinoda ( crkvene vlade) i Sabora ( crkvene skupštine), za susret sa Racingerom", tumači za Vesti jedan od članova Sabora.
Pošto u Patrijarhovom okruzenju nema potvrde da će on u junu ići u Zagreb,ovakve ideje, dodaje naš sagovornik, mogu da budu "preventivno puštanje probnih balona radi sagledavanja reakcija javnosti". Jer, kako podseća, slična ideja je već viđena pre nepunih osam godina, prilikom posete Banjaluci Racingerovog prethodnika pape Vojtile. Ondašnji srpski patrijarh Pavle (Stojčević) trebalo je u prestonici Republike Srpske da se 22.juna 2003.sastane sa Jovanom Pavlom Drugim. Ali, do susreta nije došlo, pošto je srpska javnost oštro negodovala zato što je Vojtila bogoslužio u samostanu Petrićevac, koji je u Drugom svetskom ratu bio polazište za masovni ustaški pokolj Srba u banjalučkim selima.
|
Arondacijom niške, žičke i šumadijske eparhije već je formirana nova-kruševačka. Na predstojećem zasedanju Svetog arhijerejskog sabora trebalo bi da se na dnevnom redu nađe podela Arhiepiskopije beogradsko-karlovačke na tri eparhije, kao i Eparhije raško-prizrenske na dve. Očekuje se takođe formiranje Njujorške eparhije, te deoba britansko-skandinavske na dve, kao i cepanje srednjoevropske.
Kada je reč o Eparhiji srednjoevropskoj u vrhu SPC se razmatra ideja da se u Austriji formira bečka eparhija kojoj bi bila pripojena Italija iz sadašnjeg sastava Mitropolije zagrebačko-ljubljanske, dok bi Švajcarska otišla u nadležnost Eparhije zapadnoevropske čije je sedište u Parizu, dok bi Nemačka ostala zasebna eparhija. Zanimljivo je, kako objašnjavaju u sinodskim krugovima, da deoba eparhija na arhijerejskom saboru može da se izvrši i bez saglasnosti nadležnog episkopa ukoliko to nalažu interesi i potrebe SPC u celini. |
"Ceđenje suve drenovine"
|
U plenarnom i radu po komisijama crkvene skupštine učestvuju svi episkopi SPC iz Srbije, zemalja u okruženju i dijaspore, kao i arhijereji autonomne Ohridske arhiepiskopije.Pravo odlučivanja imaju međutim, samo aktivne vladike, ali ne i njihovi pomoćnici vikarni episkopi, dok penzionisani episkopi dolaze na sednice samo po pozivu Sabora, ali takođe bez prava glasa. Kada je reč o autonomnoj Ohridskoj arhiepiskopiji na crkvenoj skupštini može da glasa samo njihov poglavar arhiepiskop Jovan Vraniškovski. |
Kada je reč o arondaciji i deobi postojećih eparhija SPC radi stvaranja novih, koje ne bi obuhvatale više od 300.000 vernika, pojedini srpski episkopi smatraju da je to " čist luksuz u današnje krizno vreme".
"Iz suve drenovine nema se šta iscediti. Ekonomska kriza je u celom svetu, pravoslavni srpski vernici u inostranstvu više ne zarađuju kao pre, o onima u Srbiji i zemljama u okruženju da i ne govorim. Kupovna moć dinara, konvertibilne marke, evra, dolara, franka, itd, ubrzano pada. Ljudi teško žive, u otadžbini su na ivici egzistencije. Ako imamo u vidu da se Crkva izdržava od priloga vernika, onda je usitnjavanje eparhija i biranje novih episkopa u današnje vreme besmisleno, kako u Srbiji tako i u dijaspori", smatra drugi sagovornik "Vesti" iz vrha SPC.
Na upražnjenu Eparhiju nišku i Mitropoliju dabrobosansku nakon mitropolitovog penzionisanja, dodaje on, "mogu da se postave arhijereji iz postojećeg broja vladika, tim pre što postoje titularni, odnosno vikarni episkopi bez prava glasa u Saboru, bez svojih eparhija i bez pastve, a kanoni kažu da niko ne može da bude episkop ako nema liturgijsku zajednicu sa pastvom"..
|
Naši sagovornici dodaju da je vrh SPC aktivirao staru odluku da se u sinodsko i saborsko ime javnosti obraća samo portparol, u ovom slučaju vladika bački Irinej Bulović, dok ostali episkopi za komunikaciju sa medijima pod svojim imenom i prezimenom, moraju da dobiju odobrenje Sinoda, a parohijski sveštenici saglasnost nadležnog vladike. |
"Pojedina sabraća arhijereji, koji očigledno nemaju previše dodira sa sumornom stvarnošću i verovatno se povodeći za građanskom međunarodnom politikom, zagovaraju ideju kako bi SPC trebalo da ima stalne episkope u svim važnim prestonicama Evrope i da bi zato, na primer, trebalo otvoriti sedište za nove episkope: u Londonu, Beču, i Berlinu, zatim u NJujorku gde je sedište UN, dok bi u Vašingtonu i Briselu, kako smatraju, bilo dobro da SPC ima crkvenog ministra spoljnih poslova. Samo se ne pominje ko će da finansira te novostvorene eparhije i njihove novoizabrane episkope", zaključuju sagovornici Vesti iz vrha SPC.
|
Kao potencijalni naslednici mitropolita Nikolaja Mrđe u episkopskim krugovima pominju se vladike: istočno američki Mitrofan Kodić, mileševski filaret Mićić, bihaćko-petrovački Hrizostim Jevrić i zapadno američki Maksim Vasiljević.
|
