Godišnjica stradanja Srba u zapadnoj Krajini
U Mrkonjić Gradu u Republici Srpskoj danas je služenjem parastosa i polaganjem venaca obeleženo 15 godina od stradanja Srba u zapadnoj Krajini 1995. godine.
Ministar rada i boračko-invalidske zaštite RS Rade Ristović rekao je da je na području opštine Mrkonjić Grad izvršen veliki zločin nad nedužnim narodom, ali da i pored svih dokumentovanih spisa i materijala koji postoje o tome za sada niko nije odgovarao, ni izvršioci ni nalogodavci tih zločina.
Učestvujući na obeležavanju 15. godina od stradanja Srba u zapadnoj Krajini, Ristović je naglasio da će institucije RS, konkretnije Vlada, Odbor za negovanje tradicija oslobodilačkih ratova i Tim za koordinaciju aktivnosti istraživanja ratnih zločina istrajati da istina o stradanju srpskog naroda izađe na videlo.
Predsednik Skupštine opštine Mrkonjić Grad Divna Aničić demantovala je tvrdnje pojedinaca da je opština odustala od tužbe protiv Hrvatske za sve ono što su hrvatske vojne snage počinile na njenom području u jesen 1995. godine.
"Tim renomiranih advokata zajedno sa načelnikom opštine Zoranom Tegeltijom vodi zajedničku brigu o tim stvarima, ali zakon kaže da će tužba protiv Hrvatske za organizovanu pljačku, urbicid, genocid i sve drugo što su počinili, moći biti podignuti tek kada bude osuđen prvi zločin učinjen na području opštine", navela je Aničićeva.
Ona je naglasila da postoji na hiljade dokaza o zločinu i zločincima koji "leže" već godinama u ladicama Tužilaštva BiH.
Vence i cveće na Centralnom spomen obeležju borcima poginulim u proteklom odbrambeno-otadžbinskom ratu i Spomen obeležju masovne grobnice na Srpskom pravoslavnog groblju danas su položile delegacije republičke i opštinske vlasti, Trećeg pešadijskog (RS puka) Oružanih snaga BiH, boračkih i nevladinih organizacija.
Tokom agresije oružanih snaga Hrvatske i Petog korpusa takozvane Armije BiH na 13 zapadnokrajiških opština u septembru i oktobru proterano je više od 120.000 ljudi, a ubijeno 2.000 civila i vojnika. Do sada je ekshumirano 1.214 tela, dok se dok se potražuje još 420 tela ubijenih srpskih civila i vojnika.
Područje opštine Mrkonjić Grad je Dejtonskim mirovnim sporazumom vraćeno u sastav RS, a tokom okupacije civili su ubijani na najmostruozniji način, imovina sistematski pljačkana, a samo gradsko područje devastirano.
Nakon što je RS ponovo preuzela područje opštine, u Mrkonjić Gradu je pronađena najveća masovna grobnica u Pravoslavnom groblju sa telima 181 zverski ubijenih srpskih civila, a u manjim grobnicima u ovoj opštini je pronađeno još 176 tela.
Tokom okupacije zapadnih delova Srpske ubijani su pretežno stari i nemoćni ljudi, invalidi i vojni zarobljenici, uništeni su gotovo svi privredni kapaciteti, ogroman broj stambenih jedinica, verskih objekata i škola, o čemu svedoče mnogobrojni izveštaji i dokazi dostavljeni nadležnim tužilaštvima, uključujući i Haški tribunal.
Centar za istraživanje ratnih zločina RS ranije je saopštio da očekuje od Tužilaštva BiH da hitno procesuira potpisnike Splitske deklaracije iz jula 1995. godine Harisa Silajdžića i Krešimira Zubaka, na osnovu koje su u jesen te godine vojne snage Hrvatske, Hrvatskog veća odbrane i Armije BiH izvršile agresiju na RS, počinivši zločine nad civilima i ratnim zarobljenicima.
"Republika Hrvatska je agresor čije su oružane snage uz pomoć NATO-a, bez razloga, okupirale deo teritorije RS koristeći kao izgovor Splitsku deklaraciju potpisanu 22. jula 1995. godine iako su već od jeseni 1994. godine aktivno destvovale protiv Vojske RS, a izvedena je i operacija `Oluja` i etničko čišćenje i tadašnje Republike Srpske Krajine", podsećaju iz Centra.
Iz Centra ističu da niko od potpisnika Splitske deklaracije do sada nije procesuiran i podsećaju da su uz asistenciju Turske, Nemačke i SAD, potpisnici bili Alija Izetbegović, Franjo Tuđman, Haris Silajdžić i Krešimir Zubak, a komandanti, među ostalim, generali Ante Gotovina, Rahem Ademi, Ljubo Ćesić Rojs, Atif Dudaković, Mehmed Alagić i drugi.
Za 117 dana hrvatske okupacije na području Mrkonjić Grada porušeno je i zapaljeno 1.608 kuća, oko 700 stanova, dok je 3.000 stambenih objekata onesposobljeno za stanovanje. Iz privredenih kolektiva opljačkana je sva pokretna imena, tako da je ratna šteta na području mrkonjićke opštine procenjena na oko 680 miliona maraka.
Hrvatska je agresor
Iz Centra RS za istraživanje ratnih zločina ističu da je Hrvatska agresor jer su njene oružane snage uz pomoć NATO-a, bez razloga, okupirale deo teritorije RS koristeći kao izgovor Splitsku deklaraciju potpisanu 22. jula 1995. godine iako su već od jeseni 1994. godine aktivno dejstvovale protiv Vojske RS, a izvedena je i operacija "Oluja" i etničko čišćenje i tadašnje Republike Srpske Krajine.
Najveći broj zarobljenih vojnika i civila je sahranjen u masovnu grobnicu na pravoslavnom groblju u Mrkonjić Gradu.
U proleće 1996. godine ekshumirano je 181 telo i ustanovljeno je da su mnogi civili i vojnici ubijeni iz neposredne blizine, tupim predmetima, da su mnogima bile vezane ruke.
U selu Surjan, u banjalučkoj opštini, pronađeni su ostaci spaljenih leševa osmoro civila, a ovakvih primera je bezbroj o čemu svedoče do sada izvršsene ekshumacije.