Svedok: U masovnim grobnicama Muslimani iz Srebrenice
Svedočeći na suđenju Radovanu Karadžiću pred Haškim tribunalom, istražitelj tužilaštva Din Mening rekao je da je utvrdio da su u masovnim grobnicama u okolini Zvornika pokopani Muslimani iz Srebrenice koji su streljani u julu 1995.
Po rečima Maninga, koji je grobnice istraživao od 1996. do 2001, mnogim žrtvama u trenutku smrti bile su vezane oči i ruke, a ti povezi pronađeni su na posmrtnim ostacima i u grobnicama. Pronađeno je više od 800 takvih poveza, precizirao je on.
Zaključak da su žrtve bile islamske veroispovesti, istražitelji su izveli na osnovu verskih predmeta kraj tela u grobnicama, poput brojanica i malih Kurana, rekao je Maning.
U grobnicama su pronađeni i dokazi koji su žrtve povezivali sa određenim mestima egzekucija. Kao primer, naveo je da su u primarnim grobnicama kod sela Glogova pronađeni delovi vrata i zgrade skladišta u selu Kravica, udaljene osam kilometara, gde su, prema optužnici, srpske snage 13. jula 1995. ubile oko 1.000 Muslimana iz Srebenice.
Maning je objasnio da su vrata i delovi zida skladišta u grobnice dospeli zajedno sa telima koja su na mestu zločina kupile i utovarale teške mašine, oštetivši pritom zgradu.
Isti fragmenti zatim su pronađeni i u sekundarnim grobnicama u Zelenom Jadru, gde je VRS u jesen 1995. premestila tela prvobitno pokopana u Glogovi, u okviru tajne operacije smišljene na prikrivanje zločina. Tu operaciju, svedok je ilustrovao satelitskim snimcima, dobijenim od vlasti SAD, na kojima su vidljivi radovi na otkopavanju i zakopavanju primarnih i sekundarnih grobnica, krajem septembra i početkom oktobra 1995.
Tadašnji predsednik Republike Srpske i vrhovni komandant njenih oružanih snaga optužen je za genocid nad više od 7.000 srebreničkih Bošnjaka u danima nakon što je VRS zauzela tu enklavu, 11. jula 1995.
U unakrsnom ispitivanju, Karadžić, koji se brani sam, izložio je tezu da je područje grobnica bilo "ratište skoro 45 meseci, gde su ubijene protivnike kroz asanaciju sahranjivali u masovne grobnice".
"Mi nismo pronašli nikakave dokaze da su u masovnim grobnicama bila tela iz prethodnog ratnog perioda, a ne žrtve egzekucije, čije su oči i ruke u mnogim slučajevima bile vezane", odgovorio je Maning.
"Doći ćemo i na to", kazao je na to Karadžić i nastavio: "Vi ste našli i šrapnele u grobnicama. Jeste li videli negde da se egzekucije vrše šrapnelima?".
Maning je odgovorio da su u telima žrtava iz kravičkog skladišta i iz doma kulture u selu Pilica bili pronađeni šrapneli, ali i opekotine od eksplozija. Prema optužnici, srpski vojnici su na tom mestima zločina upotrebljavali i ručne bombe.
Karadžić je tvrdio da u prilog njegovoj tezi da u grobnicama nisu bile žrtve iz Srebenice govori i to što su kraj njih pronađene čekovne, bankovne knjižice i pasoši, te parčići holandskih novina.
"Da li se moglo plaćati u Srebrenici sa računa tokom 3,5 godine rata...Pronađeni su i pasoši, a ratni zarobljenici nisu mogli imati pasoše", kazao je optuženi.
Karadžić je, kao i tokom ispitivanja drugih svedoka, sugerisao da su parčići tkanine pronađeni u grobnicama zapravo bili povezi koje su nosili islamski borci, ali je svedok to odbacio, ponavljajući da su u grobnicama, ali i na nekim telima bili pronađeni povezi za oči i za ruke.
