Zemlja staraca i praznih sela
Sudeći po statistici prema kojoj na 1,4 rođena deteta dođe 2,8 pobačaja, Srbi postaju jedna od najstarijih nacija u svetu.
Trend starenja stanovništva u Srbiji, koji je evidentiran još 50-ih godina prošlog veka, ubrzava se. Uprkos tome rešenja za popravljanje starosne strukture se ne naziru. Koliko je situacija alarmantna, govori podatak da u Srbiji ima više od 1,7 miliona penzionera i njihov broj se godišnje poveća za 1,2 odsto.
Mladih je sve manje, dok broj starih stalno raste. Prema rezultatima popisa iz 2002, u Srbiji je živelo 7.458.000 stanovnika, a deset godina kasnije bilo nas je 7.176.800. Tome je najviše doprineo negativan priraštaj stanovništva, ali i iseljavanje radno sposobnih generacija u inostranstvo.
U prethodnih pet decenija broj mlade populacije gotovo je prepolovljen, dok se udeo osoba starijih od 65 godina povećao 2,5 puta.
Prosečna starost žitelja Srbije 2002. iznosila je 40,2 godine, a nepunu deceniju kasnije 42,2 godine. Ispred nas su Nemačka čiji su građani imaju prosečno 44,6 godina, Italija sa 43,5 godine, Bugarska i Austrija sa 42,5 i Grčka sa 42,2 godine.
Svake godine nestane jedna varošSrbija svake godine izgubi po jednu varošicu od 30.000 stanovnika jer umre oko 100.000 ljudi, a zaplače oko 70.000 beba. Statistika kaže da će nas, ukoliko se nastavi ovim tempom, za pedeset godina biti milion i po manje, a za 250 godina možda nećemo postojati kao narod. |
Ali za razliku od Srbije, visoko razvijene zemlje će te probleme rešavati osmišljenom migracionom politikom, odnosno "uvozom" stanovništva određenih godina i školske spreme.
U opštem smanjenju broja stanovnika najviše su stradala planinska sela. Najteža situacija je u seoskim sredinama oko Priboja, Prijepolja, Nove Varoši, Kosjerića, Bajine Bašte. Prema podacima Zavoda za proučavanje sela, u narednih 15 godina čak 700 sela će biti ugašeno, jer su u njima ostali da žive uglavnom starci.
Nisu samo sela na izdisaju. Opasnost preti i varošicama sa po deset-dvadeset hiljada stanovnika.
- Sela u planinskim predelima počela su da se prazne još između dva rata. Ona su bila osuđena na izumiranje, jer su i nastala uglavnom kao zbegovi za vreme Turaka. Bez infrastrukture, puteva, vode, struje, nisu mogla opstati. Problem su varošice sa po 10.000-20.000 stanovnika. Broj stanovnika u njima je naglo počeo da opada jer u njih više ne dolazi stanovništvo sa sela, stala je industrija - kaže Vladimir Nikitović, naučni saradnik Centra za demografska istraživanja Instituta društvenih nauka.
