Ko rascepka zemlju, briše jedinstvo naroda
Znameniti ljudi koji su pre pedeset, sto i više godina opisivali srpske zemlje, kao da su bili vidoviti. Njihove reči važe i danas, bilo da je reč o našim naravima, ili o mestu u vremenu i prostoru.
"Ako mi svakom okružiju damo pravo na zasebnom saboru kardinalna prava krojiti i prekrajati, kako je po njega bolje, onda smo sami ta prava zbrisali. Jer, ako to pravo damo zasebnim saborima raznih okružija, zbrisali smo opšti Sabor, ako dopustimo da se naši delovi naroda za sebe konstituiraju i sa sobom raspolažu, zbrisali smo jedinstvo naroda!
Ako priznamo da svako okružije ima pravo od obšte oblasti odcepiti se i s jednim ili drugim stranim elementom sajediniti se, sbrisali smo pravo na jednu oblast. Ako, najposle, ostavimo da svaka pokrajina vojvodu ima i sebi ga bira, onda narod srbski ostaje bez vojvode, niti će ga ikada izabrati...
Korist naša sama ište da se u raspolaganje sa opštim kardinalnim pravima bez opšteg narodnog kongresa ne upuštamo. Jer, gubimo naslon, gubimo snagu, gubimo pretegu, gubimo najveću čast sile, gubimo najprisnijeg garanta, gubimo najbližu, najizdašniju i najpouzdaniju pomoć."
(Jovan Subotić, srpski političar i književnik u Ugarskoj 1861)
