Srpske snaje iz tuđine (4): Marija, kraljica plemenitog srca
Draga Mašin, supruga kralja Aleksandra Obrenovića, bila je poslednja građanka i poslednja Srpkinja na srpskom prestolu. Uprkos svom "niskom" poreklu, nije bila omiljena u narodu.
Njena burna ljubavna prošlost, a pošto je postala kraljica i skandal s lažnom trudnoćom, kao i pokušaj da jednog brata proglasi prestolonaslednikom, rasplamsali su nezadovoljstvo građana i izazvali pobunu oficirskog kora. Ona se 1903. pretvorila u krvavi Majski prevrat i označila kraj dinastije Obrenović. Aleksandar, Draga i njena braća su ubijeni, a njena porodica proterana iz Srbije. Na vlast su došli Karađorđevići. Udajom za Aleksandra Prvog, sledeća kraljica postala je rumunska princeza Marija, kći kralja Ferdinanda Prvog Hoencolerna, poreklom Nemca.
Rekorder Milutin
Od svih srpskih vladara najviše, čak pet puta, ženio se kralj Milutin. Za četrdeset godina vladavine podigao je isto toliko zadužbina. Prvi srpski kralj, Stefan Prvovenčani, venčavao se tri puta, dok su se ostali srpski vladari ženili uglavnom samo jednom. Jedini srpski vladar koji se nikada nije ženio bio je knez Milan Obrenović, stariji brat kneza Mihaila koji je umro u dvadesetoj godini. Vladao je Srbijom svega 27 dana, primivši vlast već bolestan i na samrtničkoj postelji.
Zanimljivo je da su se upravo ovim brakom, i to preko Hoencolerna, Karađorđevići povezali sa srednjovekovnom dinastijom Nemanjića. Kraljica Marija je kao uzorna i smerna supruga i majka bila omiljena u srpskom narodu. Pokazivala je zanimanje, ali i talenat za umetnost, a naročito za humanitarni rad. Bila je ljubitelj automobilizma i prva Jugoslovenka koja je posedovala vozačku dozvolu. Posle muževljeve smrti 1934. godine obukla je crninu i nosila ju je do kraja života. Umrla je u izgnanstvu u Londonu 1961. godine.
Brojno potomstvo
Srpski vladari od 12. do 20. veka imali su ukupno 94 zakonita potomka - 53 sina i 41 kćer. Vanbračni potomci srpskih vladara poznati su uglavnom kad je reč o novijoj srpskoj istoriji, dok se o onim srednjovekovnim malo zna. Kralj Milutin je iz pet brakova imao samo četvoro dece, a knez Aleksandar Karađorđević i kneginja Persida imali su desetoro. Dece nisu imali kralj Radoslav i Ana Komnina, car Uroš i carica Ana, kao ni kralj Aleksandar Obrenović i kraljica Draga.
Među suprugama srpskih vladara najviše je bilo onih grčkog porekla, čak deset. Osam su bile su Srpkinje, četiri Bugarke, tri Mađarice, dve Italijanke i tri Rumunke. Među vladarskim ženama bila je i jedna albanskog porekla i jedna Francuskinja, a za njih nekoliko istorija nije zabeležila iz koje su nacije stigle na srpski dvor. Od trideset i tri supruge srpskih vladara samo četiri iz novije istorije nisu bile plemkinje nego građanke. Pre Drage Mašin, to su bile Jelena, supruga vožda Karađorđa i Persida, kneza Aleksandra Karađorđevića, kao i supruga kneza Miloša, kneginja Ljubica.
Čuveni deda Lunjevica
Nikola Lunjevica, deda Drage Mašin, bio je čuveni trgovac koji je pomagao srpske ustanike od 1804. do 1815. godine. Draga se rano udala za inženjera Svetozara Mašina, ali je ubrzo ostala udovica. Sama je izdržavala mnogočlanu porodicu, kao prevodilac i novinar. Jedno vreme je živela kao dvorska dama kraljice Natalije u Francuskoj. Tamo se u devet godina stariju Dragu zaljubio Natalijin sin, prestolonaslednik Aleksandar. Njihov brak je trajao kratko, od 1900. do zajedničke smrti u Majskom prevratu 1903, ali se za to vreme Draga pokazala kao veoma uticajna supruga koja se često mešala u politiku i vlast.
