Izvori zdravlja i dugovečnosti (1): Kraljica srpskog turizma
Kraljica srpskih banja, kako se nezvanično naziva Vrnjačka Banja, nalazi se u središnjoj Srbiji, u dolini Zapadne Morave.
Od davnina je bila poznata po svojim lekovitim izvorima, a pronalasci raznog oruđa govore da su i praistorijski ljudi koristili njene blagodeti. Rimljani su, mnogo vekova kasnije, na mestu Vrnjačke Banje prvi izgradili lečilište i izvor tople vode. Veruje se da su prethodno i starosedeoci, keltsko pleme Skordisci, koristili vodu sa izvora za piće, kupanje i lečenje.
Koliko je banjska voda bila čuvena u antičko doba, najviše govore pronađeni brojni zlatnici iz drugog i četvrtog veka, koje su Rimljani bacali u bunare. U banji su pronađeni i ostaci bazena za kupanje. I južni Sloveni su znali za lekovitost vrnjačkih mineralnih voda. Ipak, o istoriji Vrnjačke Banje tog doba se malo zna. U legendama se pominje da su turski begovi i spahije rado dolazili ovde na odmor. Pošto su domaće stanovništvo primoravali da ih služi, ono je, iz bunta, zatrpavalo lekovite izvore.
Tek tridesetih godina 19. veka, u oslobođenoj Srbiji, knez Miloš Obrenović pozvao je geologa, saksonskog barona Herdera da ispita mineralne vode i on je to učinio 1835. godine. Već posle prvih analiza Herder je vrnjačku vodu ocenio kao veoma kvalitetnu, upoređujući je sa Karlovim Varima u Češkoj. Na moderan razvoj banja je ipak sačekala još nekoliko decenija.
Banjsko jezgro sagradili su ugledni ljudi Kruševca, Kraljeva i Trstenika.
Oni su se udružili i osnovali Osnovatelno fundatorsko društvo kiselo vruće vode u Vrnjcima 1868. godine. Otkupili su zemljište na kom su se nalazili izvori lekovite vode, koje je do tada bilo u rukama seoskih gazda, i sagradili prva zdanja.
Kolibe kraj reke
Vrnjačka Banja je ime dobila po selu na čijem ataru nalazila. Samo godinu dana posle ulaganja Društva kiselo-vruće vode, banja je postala veoma popularna. Tada se pokazalo da kuće meštana nisu mogle da prime sve goste. Zato su pored reke počele da niču krajnjače, kolibe za izdavanje. Prvi ugostiteljski objekat bila je gostionica iz 1885. godine Koste Petrovića Rakice.
