Salaš draži od varoši
U spisima koje je za sobom ostavio grof Alojzije Ferdinand Marsilji boraveći u Sremu krajem 17. veka, pominjao je jedno staro utvrđenje i uz njegov nacrt zabeležio: "Čenej je stara rimska tvrđavica od koje počinje onaj čuveni rimski šanac i prostire se do Tise."
Kasnije je oko tvrđave otkriveno još naselja sa po nekoliko kuća, a prvi zapis o njima se nalazi u jednom mađarskom dokumentu iz 1237, gde se Čenej spominje kao zemljište i selo koje se daruje današnjem Petrovaradinu, novosadskoj tvrđavi. Reč "čenej" ne postoji ni u slovenskom ni u mađarskom jeziku, pa se njegovo ime danas povezuje sa rečju "čenel", što je naziv starosedelačkog plemena poreklom iz Bugarske, koje se kasnije utopilo u Mađare, dok je kasniji naziv Čemen turski, i označava livadu sa mladom travom, što i odgovara krajoliku.
U nemirna vremena sela u ovom kraju su imala kuće zemunice, ukopane u zemlju i pokrivene trskom. Kroz srednji vek Čenej se spominjao uz naselja Rivica, Mrtvaljoš i Kamendin da bi se tek početkom 18. veka sva ta naselja se ujedinila i dobila današnji naziv, prema najvećem selu.
Posle austrijsko-turskog mira, sklopljenog u Karlovcima, kuće su počele da se grade od naboja i nad zemljom, van šuma, a bliže pašnjacima i njivama. Stvaranjem vojne
Crkva iz filmovaČenejska crkva Svetog duha podignuta je polovinom 18. veka, a predanje kaže da je Čenej na tom mestu imao crkvu čak pre Novog Sada, građenu od drveta i pletera. Današnja crkva je obnovljena 1856. višim zidovima i zvonikom, dok je tada čuveni umetnik Jovan Klajić naslikao prestone ikone Bogorodice i Hrista. Ova crkva je prikazana i u filmovima snimanim prema romanu "Pop Ćira i pop Spira" Stevana Sremca. |
granice duž Save, Dunava i Tise srpski seljaci su na poziv odlazili na obale reke i postajali vojnici. Umesto plate dobijali su zemljište blizu granice.
U Čeneju je ubrzo živelo više graničara nego u Novom Sadu, jer su uslovi za život bili veoma dobri. Pošto je isuviše ljudi doseljavalo u Čenej, vlasti su pokušavale da vraćaju salašare u gradove, ali su se ti pokušaji završavali pobunom Čenejaca.
Salaši, koji i danas postoje, svedočili su o bogatstvu vlasnika. Imali su dve pomoćne zgrade, kuću u gradu, 45 jutara zemlje, oko 700 grla stoke, većinom ovaca, nekoliko kola na vuču. Zahvaljujući sačuvanim salašima, u Čeneju kao da je vreme stalo, što privlači goste iz grada željne mira i odmora.
