Lopare - ratoborni majstori

Dve legende tumače naziv mesta Lopare na severoistoku Republike Srpske. Prema jednoj, kumovao je lopar, drevna drvena alatka slična lopati kojom se testo stavljalo u pećnicu, i njome se odatle vadio hleb, a majstorom za lopare se nekada ovaj kraj ponosio. Druga legenda kaže da su Lopare dobile ime po stanovnicima koji su često među sobom tukli, što se u žargonu kaže lopali.

Prvi podaci potiču iz druge polovine 18. veka, kada su tu bili konaci, a građeni su na raskrsnici puteva i pružali utočište trgovačkim karavanima. Odatle je nastalo naselje koje je počelo da se širi u dolini reke Gnjice i množi stalnim domaćinstvima.

Loparska sela govore da je ovaj kraj bio naseljen i u srednjem veku, jer se u njima nalaze stećci, nadgrobni spomenici bogumila ili nekadašnjih pripadnika Crkve bosanske. Najviše ih je na tromeđi sela Tobuta, Labucke i Vukosavaca.

U ovom kraju je bilo i naselje starosedelaca Balkana, Ilira, još pre 2.600 godina, što odgovara srednjem gvozdenom dobu.

Lopare su dugo bile naselje drumskog tipa, sa dugom glavnom ulicom, zapravo prolaznim putem kroz sredinu, i malim, obično slepim sokacima. U vreme austrougarske vladavine, koja je trajala od Berlinskog kongresa 1878. do kraja Prvog svetskog rata 1918. godine, podignuta je najpre zgrada žandarmerijske stanice, današnjeg opštinskog suda, i putevi koji vezuju Lopare sa susednim opštinama.

Kasnije su otvorene ciglana, fabrika stolica i još nekoliko raznih pogona, pa škole, pravoslavna crkva, hotel, robna kuća, stambene zgrade. Ponos ovog kraja je voćarstvo, što će u eri brige očuvanja životne sredine i proizvodnji zdrave hrane imati odlučujuće mesto.