Putinov misteriozni "Grad 40": Sakriven duboko u Rusiji, krije jezivu tajnu
Duboko u ogromnim šumama Rusije Urala leži zabranjeni grad Ozersk. Iza dobro čuvanih kapija i bodljikave žice leži enigma - hipnotičko mesto koje izgleda kao da je iz druge dimenzije. Već decenijama taj grad od blizu 100.000 ljudi se ne pojavljuje na mapama, a njegovi stanovnici izbrisani su iz sovjetskih, a potom ruskih popisa.
Sa svojim prelepim jezerima, mirisnim cvećem i živopisnim drvoredima na ulicama, Ozersk liči na američke gradove iz 50-ih. Možda najviše na ona savršena mesta koji su prikazani u Zoni sumraka, pa se onda desi neočekivani misteriozni zaplet.
Tokom dana, tu su mlade majke koje guraju bebe u kolicima, deca se igraju na ulici, tinejdžeri pokazuju devojkama svoje veštine na skejtu. U obližnjoj šumi, porodice plivaju u jezeru, stariji se odmaraju na klupama, lokalne žene prodaju voća i povrća. Baš ništa ne ukazuje da ovde nešto nije u redu.
Pročitajte još:
* Pakleni plan Amera: Atomska bomba za Sovjetski Savez
* VIDEO: Rusko jezero smrti - samo sat vremena ovde će vas ubiti
"Groblje Zemlje"
Ali, svi stanovnici znaju mračnu istinu: njihova voda je zagađena, njihovo voće i povrće su zatrovani, a njihova deca lako mogu da se razbole. Ozersk i okolni region je jedno od najkontaminiranijih mesta na planeti. Zato ga neki i nazivaju "groblje Zemlje".
Ipak, većina stanovnika ne želi da ga napusti. Oni veruju da su "izabrani", pa čak i ponosni što su građani zatvorenog grada. Ovde su rođeni, venčavali se i podizali porodice. Tu su sahranjeni njihovi roditelji, nekima, na žalost, i deca.
"Nedozvoljeni ulazak stranaca u grad Ozersk je STROGO ZABRANJEN!". Takav natpis dočekuje svakog ko priđe ruskom gradu poznatom i po kodnom imenu Grad 40.
Staljinov režim je Gradu 40 poverio najvažniju ulogu u Sovjetskom Savezu - da bude mesto rođenja programa sovjetske nuklearnog oružja. Izgradnja je počela 1946. godine iza nuklearne elektrane Majak na obalama jezera Irtiš. Malo po malo to je postalo prebivalište naučnika i radnika koji su dovedeni iz cele države da razvijaju program nuklearnog naoružanja Sovjetskog Saveza i izgrade atomsku bombu.
Izolacija grada
Za prvih osam godina, stanovnicima je bilo zabranjeno da napuštaju grad, da pišu pisma ili da imaju bilo kakav kontakt sa spoljnim svetom, uključujući i članove svoje porodice. Oni koji su ovde doseljeni smatrali su se nestalim za njihove rođake.
Tokom celog svog postojanja bio je izolovan od spoljnog sveta, a o njegovom postojanju znali su samo najviši zvaničnici tadašnjeg režima.
I dok su ostali stanovnici SSSR-a živeli više nego skromno, stanovnici Ozerska nisu oskudevali ni u čemu. Hrane, odeće, pa luksuznih stvari bilo je sasvim dovoljno. Imali su zdravstvenu zaštitu, dobre škole, trajnu finansijsku stabilnost i bogat program kulturnih i zabavnih aktivnosti.
U očima režima, kao i u svojim, oni su bili "nuklearni štit i spasitelji sveta". Ipak su za to platili veliku cenu. Prva je bila odsečenost koja pomalo postoji i danas jer građani ne smeju da govore o svom poslu u Ozersku.
Visoka cena koju su platili "izabrani"
Snimanje unutar grada je najstrože zabranjeno, jer je navodno upravo tamo sakrivena cela rezerva nuklearnog materijala Rusije. Druga, još viša cena koju su građani platili je trajno narušeno zdravlje. Sovjetski službenici i njihovi sledbenici u Rusiji su decenijama krili nivoe radijacije kojima su stanovnici izloženi.
Stanovnici Grada 40 počeli su teško da oboljevaju i umiru posle nekoliko godina od naseljavanja.
Tokom svog postojanja, u gradu su se dešavali nuklearni incidenti od kojih je najgori onaj koji se desio 1957. godine. Poznat je pod nazivom Kištimska katastrofa, i to je najgora nuklearna nesreća koja se desila pre Černobilske. Zbog lošeg skladištenja došlo je do eksplozije tanka sa radioaktivnim otpadom, čime je ispušteno više od 80 tona visokoradioaktivnog materijala u okolinu.
Kontaminirana regija protezala se na 20.000 kvadratnih kilometara. Ne zna se koliko je radnika i stanovnika izgubilo život u ovoj nesreći, ali su vlasti preselile 20 opština i oko 10.000 ljudi iz kontaminiranog područja.
Grad ih ubija, oni ostaju
Tu je naravno i dugotrajno zagađenje prirode. Prema procenama, iz elektrane Majak je u obližnje reke i jezera tokom četiri decenije izbačeno četiri puta više radioaktivnog otpada nego posle katastrofe u Černobilu. Najbolji dokaz toga je jezero Karačaj, poznato i kao "Jezero smrti", u kome je koncentracija radioaktivnog materijala nekoliko puta veća nego u Černobilu.
Ipak, stanovnici Ozerska su i dalje tu. Svesni su da ih njihov grad polako ubija, i iako uz specijalne dozvole mogu da izaberu da ga napuste, oni odlučuju da ostanu. Strancima i Rusima koji nisu iz grada je ulazak i dalje je zabranjen bez odobrenja FSB-a, tajne ruske policije. Ipak rediteljka Samira Gečel uspela da snimi dokumentarac o tom gradu.
