Kinezi izmislili ubicu dronova

Prošlog maja se na internetu pojavila zrnasta fotografija ogromne dvotrupne kineske bespilotne letelice za let na velikim visina nazvane - Božanski orao (Šen Diao). Oni koji su upoznati s temom odmah su je etiketirali kao - lovca na "nevidljive" letelice.

Reuters

Američki dronovi više nisu nevidljivi

Stelt tehnologija zapravo nije ništa drugo nego elektronska kamuflaža aviona koja neprijateljskom radaru otežava njegovo otkrivanje. Međutim, kineski "dron" je dovoljno velik da može da nosi posebne radare za otkrivanje upravo nevidljivih letelica.

Osim toga, može da leti dovoljno visoko kako bi ih detektovao i pre no što dođu do svojih meta. Glasine govore da mu je radar toliko jak da je bez problema otkrio američke nevidljive F-22 reptore nedaleko od obale Južne Koreje s gotovo 500 kilometara udaljenosti.

Prema nekim analitičarima, kineski dron predstavlja smrt stelt tehnologije, za druge, reč je 'samo' o ozbiljnoj pretnji tehnologiji na kojoj SAD temelje svoju vazdušnu superiornost.

I Hitler pravio nevidljivog

Horten ho 229, leteće krilo koje su tokom Drugog svetskog rata razvijali nacisti verovatno je bio prvi nevidljivi avion. I dok je Lokidova SR-71 crna ptica koristila osnovnu stelt tehnologiju, značajan skok u razvoju dogodio se tek Lokidovim Hejv blu projektom koji je kasnije izrodio F-117 i B-2.

Stelt, ili tehnologija niske detekcije, jeste kombinacija dizajna letelice, taktike i elektronskih protivmera dizajniranih kako bi avion učinili manje vidljivim za radar i druge sisteme, a koji su uvele SAD. Kad ljudi pomisle na stelt, najčešće zamišljaju sliku trouglastog F-117 lovca, te B-2 bombardere koji su bez problema probijali iračku odbranu u oba zalivska rata, ili pak Lokidov F-35 "nevidljivi" lovac koji je najavljen kao budućnost ratnog vazduhoplovstva za većinu savezničkih zemalja.

- U stvarnosti, stelt avioni nikada nisu potpuno nevidljivi i uvek će ostaviti trag na radaru. Ono što pokušavate jeste da zadržite trenutak nevidljivosti što je duže moguće. Ukoliko ste viđeni na 10 kilometara od mete, u poređenju s detekcijom na stotinu kilometara, onda je tehnologija odradila svoj posao - objašnjava Daglas Beri, viši saradnik za vojnu avijaciju na Međunarodnom institutu za strateške studije u Londonu.

Bil Svitmen, glavni urednik "Difens tehnolodži internešenela", tvrdi da se tehnologija protivmera vrlo brzo širi i razvija. Dok većina radara funkcioniše između 2 i 40 gigaherca, radar niskotalasnih radio-frekvencija deluje između jednog i dva megaherca i može otkriti savremene "nevidljive" letelice.

- SAD ne stoje mirno prekrštenih ruku i nastavljamo da trošimo značajne količine novca na tajne programe - zaključio je Beri.

Hoće li to biti dovoljno da stelt tehnologija preživi je pitanje na koje samo vreme, ili rat, imaju odgovor.