Gasni rat Rusije i SAD-a (1): Amerika buši Južni tok
Južni tok, projekat dopremanja ruskog gasa u Zapadnu Evropu preko Bugarske, Srbije i Mađarske - sve je neizvesniji. Linija Južnog toka, na kojoj se nalazi i naša zemlja, sve više se izoštrava kao linija fronta u energetskom ratu između SAD i Rusije.
Da li će ostati samo za uspomenu: Promocija Južnog toka u Srbiji
Italija je izložena jakom američkim pritisku. Otuda su sve brojniji nagoveštaji da se italijanski energetski gigant Eni sprema da izađe iz Južnog toka u kome ima 20 odsto udela i čiji je suosnivač zajedno sa ruskim Gaspromom. Ukoliko se to dogodi, vrlo je verovatno da će ga iz istih razloga slediti i ostali učesnici u zajedničkom preduzeću Južni tok transport: nemački BASF i francuski EDF, svaki sa po 15 odsto udela. Ostao bi poludržavni ruski Gasprom sa 50 odsto učešća u vlasništvu.
Sprečavanje izgradnje gasovoda Južni tok jedan je od strateških prioriteta SAD u Evropi jer bi se ostvarivanjem ovog projekta povećala zavisnost Evrope od ruskog gasa. SAD se zato suprotstavljaju Južnom toku još od 2007. godine kad je potpisan prvi osnivački ugovor između italijanskog Enija i Gasproma. Blokada Južnog toka značila bi ostvarenje strateškog cilja američke administracije.
Ovo najbolje potvrđuju poverljive kablovske depeše, objavljene na sajtu Vikiliksa 2011. godine, koje je američka ambasada iz Rima slala u Vašington, a čije odlomke prenosimo.
U smrt odveli i Alda MoraVlada italijanskog premijera Rencija moraće da se seti šta se dešavalo s Italijom sedamdesetih godina kada je demohrišćanski premijer Aldo Moro u ime demokratskih principa odbio američki zahtev da ne dozvoli ulazak komunista u vladu uprkos glasovima koje su dobili na izborima. Afera "Gladio" naknadno je pokazala do koje mere je američka CIA bila infiltirirana u krajnje levu teorističku organizaciju Crvene brigade i da su brojne atentate pripisivane ovoj grupi počinili zapravo italijanski neofašisti. |
Aludirajući na Eni u depeši od 24. februara 2009. godine ističe se da je italijanska politika prema Rusiji "omogućila da energetski entiteti (delimično u državnom vlasništvu) podriju napore EU i SAD za uspostavljanje jedinstvene energetske politike kako bi se predupredila Putinova strategija upotrebe gasa i goriva kao političkog oružja".
Srbija na liniji frontaPoznavanje veštine političke akrobatike između SAD i Rusije biće potrebno i Beogradu. Srbija se ponovo našla u situaciji da bude kuća na sred puta, odnosno država nasred evroazijskih puteva energije za čiju se kontrolu bore velike sile - SAD (na čelu NATO-a), Rusija i Kina. |
U jednom kablovskom izveštaju američke ambasade poslatom 2008. godine da je "italijanska vlada podržala nastojanja kompanije Eni i drugih energetskih džinova da stvore posebne veze sa Rusijom i Gaspromom s ciljem uspostavljanja dugoročne saradnje". Kao upozorenje zvuči naredna rečenica: "Eni je u središte svojih interesa stavio nešto što je sa geopolitičkog stanovišta veoma osetljivo i što mnogi njegovi konkurentni smatraju previše rizičnim", piše u ovom izveštaju američke ambasade koji je objavio Vikiliks 2011. godine.
Ove depeše slate iz američke ambasade u Rimu pokazuju koliko je za strategiju SAD u Evropi važan Južni tok. Italiji predstoji težak period jer će biti primorana da, kao i druge države EU, podredi svoje ekonomske interese savezništvu sa SAD. Ne treba zaboraviti da Amerikanci na italijanskoj teritoriji imaju vojne i strateške interese prvog reda uključujući tu i nuklearno oružje.
