Srbija prijatelje ne zaboravlja
Nizom manifestacija u kojima je učešće aktivno uzela i Ambasada Republike Srbije u Kanberi, tokom vikenda od 14. do 16. septembra biće obeležena pomoć koju je Srbija dobila od Australijanaca i Novozelanđana tokom Velikog rata.
Posle komemorativne svečanosti organizovane 25. oktobra 2014. godine u Australijskom ratnom memorijalu u Kanberi, idetifikovano je oko stotinu australijskih dobrovoljaca koji su došli u Srbiju, pa i na Solunski front, kako bi pomogli srpskom narodu tokom teškog perioda kroz koji su prolazili.
- Nakon te komemorativne svečanosti nastavljena su istraživanja, pre svega gospodina Bojana Pajića iz Melburna i gospođe Mirjane Đukić iz Sidneja. Zahvaljujući tim istraživanjima došli smo do frapantnih podataka. Čini mi se da do sada niko nije na jednom mestu objedinio podatke o tako značajnom periodu saradnje dve zemlje - kaže za "Vesti" gospodin Miroljub Petrović, ambasador Srbije u Kanberi.
Godišnjica proboja
Komemorativne svečanosti u Kanberi biće organizovane od petka 14. do nedelje 16. septembra, nimalo slučajno. Baš tih dana obeležava se godišnjica početka bitke na Dobrom Polju (15. septembra 1918. godine) kad je zapravo započeo proboj Solunskog fronta, nakon čega je srpska vojska sa saveznicima krenula prema Srbiji, oslobodila otadžbinu, a potom i druge slovenske zemlje.
Trodnevne svećanosti
Naime, identifikovano je oko 170 australijskih državljana koji su odlikovani srpskim ordenjem na kraju Velikog rata, za učešće i pomoć Srbiji. Neke brojke, navodi ambasador Petrović, govore da je 1.500 Australijanaca i Novozelanđana učestvovalo ili bilo u operacijama koje su neposredno povezane sa ratnim operacijama srpske vojske, ili u reonu povezane sa Srbijom.
- Samim tim, smatrali smo svojom dužnošću da dođemo i oblelodanimo te podatke i predstavimo ih širem krugu ljudi, a takođe i na nekin način potomcima tih ljudi koji su učestvovali u Velikom ratu još jednom kažemo - hvala.
Tokom perioda od 2014. do avgusta 2018. godine trajala su istraživanja o učešću Australijanaca i Novozelanđana, a i iz tog istraživanja je proistekao rad Bojana Pajića "Zaboravljeni dobrovoljci iz Australije i Novog Zelanda koji su se borili sa Srbima u Prvom svetskom ratu".
Njegov rad biće predstavljen 15. septembra u Vojnom memorijalu u Kanberi i to kao publikacija u koju je objedinjeno sve ono što je sakupljeno iz istraživanja o periodu Velikog rata i vezama koje su postojale između Srbije, Australije i Novog Zelanda u tom periodu, najavljuje ambasador Petrović.
Sećanje na golgotu
Australijska srpska kulturna fondacija 8. septembra priprema program kojim će obeležiti 100 godina od završetka Velikog rata.
Specijalni gosti na tom događaju u sali crkve Sveta Trojica u Bransviku posetiocima približiti patnje srpske vojske tokom Albanske golgote, odnosno povlačenja srpske vojske kroz Albaniju prema Grčkoj i reći će više o svojim iskustva tokom ekspedicije kad su pokušali da retrasiraju kretanje srspkih vojnika i saznaju više o ljudskim sudbinama tokom kampanje povlačenja.
Gosti su Ričard Kuk, unuk australijske medicinske sestre koja je 1915. godine služila sa sanitetskim sestrama u Srbiji, zatim Margaret Broun, unuka-nećaka jednog australijskog vojnika koji se borio u Srbiji i na Solunskom frontu sa srpskom vojskom 1915-1916 i Bojan Pajić, unuk srpskog vojnika koji se borio u Velikom ratu.
Bojan Pajić će takođe predstaviti svoj rad "Zaboravljeni dobrovoljci iz Australije i Novog Zelanda koji su se borili sa Srbima u Prvom svetskom ratu".
Trodnevne komemorativne svečanosti počeće u petak 14. septembra australijskom premijerom dokumentarnog filma Miloša Škundrića "Dugo putovanje u rat", koji će biti prikazan u bioskopu "Palas" u Kanberi.
Škundrićev istorijski dokumentarac, premijerno je predstavljen marta ove godine u Beogradu, a za njega kažu da je uzbudljiviji od političkog trilera i napetiji od akcionog filma jer koji kroz autentične priče iz prošlosti pomaže da razumemo zašto je Prvi svetski rat počeo.
Koristeći filmske arhive Velike Britanije, Francuske, Austrije, Rusije, Nemačke i Srbije, oživljavajući fotografije i portrete najznačajnijih istorijskih ličnosti uz pomoć 3D tehnologije, animirajući stare istorijske mape, maestralno gradeći napetost kroz razgovore sa najznačajnijim evropskim istoričarima, film "Dugo putovanje u rat" stvara utisak neumoljivog hoda čitavog sveta ka globalnoj katastrofi.
Film i izložba
- Ne zaboravimo da se tokom poslednjih godina, posebno 2014. pojavio veliki broj publikacija u javnosti u kojima je u prvom planu ili podstekstu, prisutna teza o krivici Srbije za početak Velikog rata. I to je apsolutno apsurd. Ovaj film, njegovih 110 minuta, na autentičan način, pokazuje prave uzroke Velikog rata i koliko je on dugo pripreman da bi došlo do tako velikog sukoba - kaže ambasador Srbije Petrović.
Dan kasnije, u subotu od 11 časova ujutru u Vojnom memorijalu u Kanberi, održaće se izložba "Slikari, ratnici, svedoci, prikazana prošle godine u Galeriju SANU u Beogradu, koja objedinjuje slikare i umetnička dela nastala tokom Prvog svetskog rata.
- Imaćemo katalog izložbe dostupan publici i elektronsku verziju da je prikažemo ovde u Kanberi - najavluje sagovornik "Vesti".
Posetici Vojnog memorijala u subotu će moći da pogledaju i srpsko ordenje iz Prvog svetskog rata i artikle koji postoje u dokumentaciji Vojnog memorijala, a koje je vlada Kraljevine SHS 1921. godine poklonila Australiji, a neki predmeti će biti prvi put prikazani.
Istog dana od 14 časova biće održana i Komemorativna akademija, te promocija knjige Bojana Pajića. Za sve učesnike programa u večernjim satima biće održan i prigodan prijem u Ambasadi Srbije u Kanberi.
U nedelju, 16. septembra u koordinaciji sa Mitropolijom Australijsko-novozelandskom SPC biće organizovana sveta liturgija i odgovarajući kulturno-umetnički program u manastiru Sveti Sava u Novom Kaleniću.
