Kosovo se brani iz Peći?
Zvaničan naziv Srpske crkve ubuduće će biti Srpska pravoslavna crkva - Pećka patrijaršija, patrijarh će se birati dvotrećinskom većinom, dok će i vladike koje nemaju petogodišnji episkopski staž moći da se kandiduju za poglavara SPC.
Ovo su neke od najvažnijih izmena koje predviđa predlog novog ustava SPC. Na izmenama je više godina radila Komisija za reviziju ustava na čijem je čelu mitropolit crnogorsko-primorski Amfilohije.
Promena naziva dodavanjem - Pećka patrijaršija, urađena je baš zbog potrebe da se istakne ishodište i kontinuitet SPC na Kosovu i Metohiji, što se u okolnostima kada otcepljenu pokrajinu ne kontrolišu srpske vlasti, a vekovni hramovi SPC su izloženi albanskim ekstremistima, smatra dodatno važnim.
Ovakav stav autora izmena nije dovoljno ubedljiv za verskog analitičara i publicistu dr Vladimira Dimitrijevića.
- U titulaturi poglavara SPC stoji da je on arhiepsiskop pećki, mitropolit beogradsko-karlovački i patrijarh srpski", tako da suštinske potrebe za promenom imena nema, osim ako to nije volja "globalizaciono - kosmopolitskih", neofanariotskih snaga koje bi volele da se u SPC što manje "srbuje" - komentariše za "Vesti" Dimitrijević.
Ukida se "apostolski žreb"
Najvažnije promene tiču se procedure izbora poglavara, pri čemu se napušta dosadašnja praksa "apostolskog žreba" - nasumičnog izbora jedne od tri koverte s imenima kandidata. Ovakav način izbora, podsećamo, uveden je 1967, kako bi se izbeglo mešanje tadašnjih komunističkih vlasti u izbor patrijarha.
- Apostolsko biranje je SPC darovalo velikog patrijarha Pavla, a dvotrećinsko, ako ne bude lišeno upliva vašingtonsko - briselske imperije i njenih slugu u koloniji zvanoj Srbija, može opet da se izrodi u ono što je bilo posle smrti patrijarha Vikentija, kada je UDBA naređivala vladikama za koga da glasaju. Treba se nadati da će naš episkopat umeti da se zaštiti od štetnog upliva političkih vođa - nada se Vladimir Dimitrijević.
On primećuje da se ime jedne drevne ustanove ne menja tako olako.
- Novi ustav bi trebalo da naloži da patrijarh srpski stoluje u Peći, a ne u Beogradu. Tako se, a ne praznom pričom, brane Kosovo i Metohija - dodaje naš sagovornik.
Juče je i prvi čovek opštine Čajetina Milan Stamatović ponovio odranije zahtev da se sedište SPC iz Beograda hitno vrati u hramove Pećke patrijaršije.
- Ako se patrijarh iz beogradskog kruga dvojke, hitno ne vrati u Peć, na tron Svetoga Save, ostadosmo mi bez zavičaja, srpskog identiteta i bez rodnog mesta svih nas - smatra Stamatović koji, inače, podržava izmenu naziva SPC...
U predloženom ustavu se i sugeriše da se patrijarh i bira u Pećkoj patrijaršiji, u alternaciji sa Beogradom i Sremskim Karlovcima.
Ako se ispostavi da je akt finiširan i da su tačne sve gore predložene izmene, kako je objavila beogradska štampa, pozivajući se na neimenovani izvor u crkvi, ustav bi mogao da se nađe na glasanju pred arhijerejima na majskom Saboru SPC.
Vladimir Dimitrijević podseća da rad komisije za promenu Ustava SPC traje petnaestak godina i da je teško tvrditi da će se to pitanje naći na majskom saboru.
- Moguće je da tu informaciju u medije puštaju oni koji žele da provere reakciju javnosti na neke od problematičnih predloga - ostavlja Dimitrijević mogućnost da se radi o "probnom balonu".
Svi koje su "Vesti" juče kontaktirale u SPC nisu bili upućeni ili nisu želeli da potvrde sadržinu izmena, ali jesu to da se na izmenama ustava radi već godinama.
I mlađani episkopi mogu za patrijarha
Zanimljivo je da se predloženim izmenama omogućava svakom episkopu, odnosno "kliriku koji ispunjava kanonske uslove za episkopsku službu" da se kandiduje za prvog čoveka crkve, dok postojeći ustav zahteva da episkop mora da ima najmanje pet godina episkopskog staža da bi mogao da pledira na položaj patrijarha. Dimitrijević smatra da to nije dobro rešenje.
- Kandidat za patrijarha treba da bude zreo i da, po uzoru na Hrista, služi svima, baš kao patrijarh Pavle.
