Onome ko je ukrao slike preti i zatvor
Prvo osnovno tužilaštvo u Beogradu naložilo je danas policiji da ispita nestanak 70 umetničkih slika koja su srpski slikari iz dijaspore poklonili otadžbini nakon izložbe u Narodnom muzeju u novembru 1990. godine, saznao je Tanjug, a u Ministarstvu kulture i informisanja, nam je rečeno da, ukoliko se "utvrdi da su tačne navedene tvrdnje o nestalim slikama, a da su one pri tom kulturno dobro," slučaj reguliše Krivični zakonik Republike Srbije.
Međutim,kako navode u Ministarstvu, Narodni muzej i Muzej savremene umetnosti, ustanove nadležne za procenu da li je neko delo kulturno dobro ili ne, obavestili su ih da oni ovim delima nisu dali taj status.
Ministarstvo je pitanje o statusu ovih dela uputilo muzejima nakon što su se u javnosti pojavile informacije o tome kako je iz Matice iseljenika nestalo 70 dela koja su ovoj instituciji poklonili slikari iz dijaspore, učesnici izložbe posvećenoj 300. godišnjici Velike seobe Srba u Narodnom muzeju 1990. godine.
Kako navode u Ministarstvu iz Narodnog muzeja su dobili odgovor u kome se navodi da "prema informacijama kojima raspolažu, umetnička dela u vlasništvu Matice iseljenika Srbije, koja su nestala iz te institucije, nemaju status kulturnog dobra niti uživaju prethodnu zaštitu".
Istovremeno iz Narodnog muzeja je poručeno da s obzirom da je reč "o delima savremenih umetnika, postoji mogućnost da je Muzej savremene umetnosti nekima od tih dela dodelio status kulturnog dobra".
"Vesti" su pre par dana pokrenule ovu temu pod naslovom: Ko je pokrao naše slike?! kada je novoizabrani predsednik Matice iseljenika Miodrag Jakšić otkrio je javnosti skandalozan podatak da se više od 70 umetničkih dela srpskih autora već godinama ne nalazi u Matici i da su praktično nestala.
Muzej savremene umetnosti je, u međuvremenu, obavestio Ministarstvo da "nikada nije radio ili sarađivao sa navedenom institucijom" (Maticom iseljenika).
Tako, nestale slike, među kojima su i dela Ljube Popovića, Bose Boškan, Petra Omčikusa, praktično nemaju status kulturnog dobra jer niko nije,po saznanjima Tanjuga, ni tražio njihovu procenu.
U Narodnom muzeju Tanjugu je ponovljeno da oni nisu dobili nikakvu zvaničnu informaciju o umetničkim delima koja pripadaju Legatu Matice iseljenika, da ne znaju da li su pomenute slike kulturno dobro ili ne.
Šta se desilo sa umetničkim delima nakon izložbe u Narodnom muzeju 1990. godine, koja dela su poklonjena Matici iseljenika, a koja vraćena umetnicima, kao i koje umetnine su do nekog trenutka bila u vlasništvu Matice iseljenika, a danas više nisu, iz Narodnog muzeja poručuju da to nisu pitanja za njih.
Ta pitanja treba uputiti isključivo "licima kojima je bila poverena briga o doniranim umetničkim delima", piše u saopštenju muzeja dostavljenog Tanjugu.
"Vesti", međutim, saznaju da je poslednji put trag o slikama zabeležen u Vrnjačkoj Banji, gde je 2009. u tamošnjem kulturnom centru organizovana izložba. Zajedničko i jednoj i drugoj izložbi je jedno ime, Radivoje Dabić, čovek koji je na funkciju predsednika Matice iseljenika došao iz Pariza, a koji se povodom ovog skandala još uvek ne oglašava, uz izgovor da je na putu!
Odredbe Zakona o kulturnim dobrima između ostalog, propisana su i prava, obaveze i odgovornosti vlasnika i pravnih lica koja koriste i upravljaju kulturnim dobrima, odnosno dobrima koja uživaju prethodnu zaštitu, te je vlasnik dužan da, između ostalog, "neodložno obaveštava ustanovu zaštite o svim pravnim i fizičkim promenama nastalim u vezi s kulturnim dobrom".
Zakon ne dozvoljava da vlasnik "rasparčava zbirke, kolekcije i fondove kulturnih dobara bez utvrđenih uslova i saglasnosti nadležne ustanove zaštite".
Odredbe ovog zakona o pravima i obavezama vlasnika kulturnog dobra odnose se i na druga lica koja po bilo kojem pravnom osnovu drže kulturno dobro.
Za kršenje ovog zakona predviđene su novčane kazne od 1.000 do 10.000 dinara za ustanove, pravne subjekte, druge organizacije ukoliko ne čuva i ne održava kulturno dobro i ne sprovodi utvrđene mere zaštite, kao i ukoliko neodložno ne obavesti ustanovu zaštite o svim pravnim i fizičkim promenama nastalim u vezi s kulturnim dobrom ili izloži pokretna kulturna dobra koja nisu kategorisana, stručno obrađena i upisana u registar kulturnih dobara.
Kaznom zatvora do 60 dana, odnosno novčanom kaznom od 100 do 1.000 novih dinara kazniće se za prekršaj vlasnik kulturnog dobra, a odgovorno lice u ustanovi i drugo pravno lice novčanom kaznom od 100 do 1.000 dinara.
