Rumunska crkva prekraja istočnu Srbiju?!
Srpska crkva ponovo je upozorila Rumunsku patrijaršiju da prestane sa nelegalnim delovanjem na kanonskoj teritoriji SPC u istočnoj Srbiji. U suprotnom, SPC je najavila prekid svih kontakata sa njoj sestrinskom crkvom.
SPC ocenjuje da episkopi i sveštenici Rumunske crkve "već godinama nekanonski i nebratoljubivo vrše upade u područja jurisdikcije SPC u istočnoj Srbiji, posebno u Timočkoj Krajini".
Izuzeti Vlahe iz ludila
Udruženje Vlaha Primovara iz Zlota kod Bora na svojoj internet prezentaciji poručuje da im je otadžbina Srbija a ne Rumunija. Oni apeluju da Vlasi u Srbiji budu "izuzeti iz ludila koje se zove rumunizacija dela teritorije Srbije, konkretno istočne Srbije".
- Posle mnogih ranijih obraćanja i apela, nažalost dosad bezuspešnih, Sabor je ponovo pozvao Rumunsku crkvu da smesta prestane sa ovom crkvo-rušilačkom praksom. U protivnom, problem će biti iznet pred Sveti i veliki sabor pravoslavne crkve, a ukoliko i posle tog Sabora takva antikanonska aktivnost bude nastavljena, SPC će biti primorana da prekine liturgijsko i kanonsko opštenje sa Rumunskom pravoslavnom crkvom - upozorio je vrh SPC.
Sabor SPC je, da podsetimo, još 2013. odlučio da prekine svaki kontakt sa Rumunskom patrijaršijom, ali je odluku poništio pod pritiskom šefa diplomatije Ivice Dačića kako bi se obezbedila saglasnost Rumunije za ulazak Srbije u EU.
Prof. dr Dimitrije Kalezić ističe za "Vesti" da "niko nigde u svetu ne može bez pravnih posledica, na divlje i na tuđem posedu sebi graditi kuću, pa ni Ruminska crkva".
- Rumunska patrijaršija može kanonski da deluje u Banatu na tlu Srbije, kao što i Srpska patrijaršija ima pravo kanonskog delovanja u Rumuniji, ali samo u granicama srpske Temišvarske eparhije. Ali, to ne podrazumeva pravo na dalje širenje bez saglasnosti druge strane. Između Srpske i Rumunske crkve postoji sporazum iz 1934. godine koji su potpisali tadašnji patrijarsi - srpski i rumunski. Tim sporazumom precizno je definisana teritorija na kojoj Rumunska crkva može delovati na tlu srpskog Banata, kao i jurisdikciona teritorija Srpske crkve na teritoriji rumunskog Banata. Rumunska crkva se odavno na to ne osvrće - kaže prota Kalezić.
Šta kaže Zakon
Zakonom o crkvama i verskim zajednicama sedam su u Srbiji priznate kao tradicionalne, ali ne i Rumunska crkva, jer nikad nije imala jurisdikciju na tlu današnje Srbije, kaže dr Kalezić. U Registru crkvenih i verskih zajednica pri Ministarstvu pravde, zavedena je samo eparhija koja obuhvata Rumune u srpskom Banatu. Istim Zakonom je predviđena i izgradnja verskih objekata, ali samo na teritoriji koja je zavedena u pomenutom Registru. Po zakonskim propisima, uz odgovarajuće dozvole nadležnih institucija, mogu se graditi i crkveni objekti na teritoriji za koju je verska zajednica upisana u Registar, što za Rumunsku crkvu podrazumeva samo teritoriju Banata, dok je sve ostalo nelegalno.
On podseća da je problem eskalirao ulaskom Rumunije u Evropsku uniju. - Tada su iz Bukurešta počela razna politička i crkvena ucenjivanja Srbije, pre svega kroz rumunizaciju autohtonog vlaškog stanovništva istočne Srbije, iako ogromna većina Vlaha odbija da naprasno postanu Rumuni, ono što nikad u istoriji vlaškog naroda nisu bili - objašnjava prota Kalezić.
Prema poslednjem popisu stanovništva u istočnoj Srbiji, u oko 200 naselja živi oko 2.000 Rumuna, te više od 35.000 Vlaha. Oni se izjašnjavaju kao vernici SPC. Na istom prostoru je oko 250.000 pravoslavnih Srba. Više od 50 odsto građana istočne Srbije, najviše Vlaha i Srba, nalazi se na radu u inostranstvu - podsećaju u Nacionalnom savetu Vlaha i dodaju da "Vlasi nisu Rumuni, niti je rumunski jezik vlaški".
