Vladike brani policija

Neka vam reči budu blage, a dokazi jaki - ovim rečima je patrijarh Irinej Gavrilović, sa trona predsedavajućeg, prekjuče popodne otvorio prvu plenarnu sednicu Svetog arhijerejskog sabora Srpske pravoslavne crkve, pred kojim je jedna od glavnih tema rasvetljavanje "slučaja" vladike raško-prizrenskog Artemija, koji od vladikine suspenzije i uvođenja privremenog administratora Atanasija Jevtića polovinom februara potresa ne samo crkvenu, nego i širu srpsku javnost.

Rasprava je zatvorena za javnost, vladikama je zabranjena komunikacija sa novinarima, a iz saborskih izvora u zavisnosti od stavova i interesa neimenovanih sagovornika, u medije dopiru različite informacije.

S jedne strane, kako se može čuti u crkvenim krugovima, tvrdi se da većina arhijereja podržava sve sinodske poteze i odluke, a s druge da je među vladikama "podela duboka", ishod neizvestan, te da je slučaj Artemije samo okidač da se najzad rasprave prekoračenja ovlašćenja, kršenje kanona i crkvenog zakonodavstva, bilo od crkvenih tela ili pojedinaca u vrhu SPC.

Vladika Grigorije

Cilj je, kako se može čuti, da se posle više godina ponovo zavede red i viševekovni crkveni poredak u duhu izvornih kanona, a ne da se crkveni život oblikuje pod bilo čijim pritiskom iznutra ili spolja, ali "ni po pravilima bilo kakvih interesnih grupa".

- Crkveni poziv državnim organima da se i oni upliću u unutrašnja crkvena zbivanja, kao što je pozivanje policije da jerarhiju štiti od sopstvenog naroda, ili kao što je podnošenje krivične prijave u slučaju Eparhije raško-prizrenske pre nego što je izveštaj sinodske komisije o materijalnom poslovanju eparhije razmotren na Saboru, to je grandiozan poklon državi. Iako ga nije tražila, ona ga je na tacni dobila i teško da će se toga ubuduće odreći, pošto je već pala barijera da se država ne meša u unutrašnje stvari Crkve - smatra jedan od visokodostojnika SPC.

Vladika Artemije

Radni deo višednevnog zasedanja Sabora odvija se iza zatvorenih vrata u, kako je " Vestima" opisao jedan od učesnika, "nategnutoj i mučnoj atmosferi" kojoj doprinosi i kordon policije pozvan iz vrha SPC da onemogući prilaz grupi od nekoliko desetina vernika koji su doneli apel za očuvanje izvornog pravoslavlja i preispitivanje kanonske ispravnosti sinodske odluke o suspenziji vladike Artemija. U pitanju je peticija sa 14.643 potpisa vernika iz više gradova Srbije, ali i monaha iz Eparhije raško-prizrenske.

- Zar pozivanje policije da sveštenstvo i vladike štiti i razdvaja od mirnog okupljanja naroda, koji molitveno i pobožno peva crkvene pesme, nije samo po sebi svojevrsni dokaz za najširu javnost ko je uzročnik poremećaja, nereda i skandala u Crkvi? A to svakako nisu vernici.

Svedoci smo, ali i saučesnici, u svim zbivanjima koja se naročito u poslednje vreme nekanonski i neustavno množe u Srpskoj pravoslavnoj crkvi. Saučesnici smo zato što smo u slučajevima kršenja crkvenog poretka u više navrata ćutali da se ne bi otkrivale manjkavosti u jednomišlju i hrišćanskoj ljubavi među nama.

Ali, pokazalo se da prećutkivanjem saučestvujemo u širenju besporetka - predočeno je od pojedinih episkopa "braći po Hristu" još pre otvaranja saborskog zasedanja.

Veći broj vladika SPC, kako je procurelo u javnost, smatra da su odluke crkvene vlade (Sinoda) o uvođenju privremene uprave u Artemijevu eparhiju, kanonski sporne. Pojedine vladike, kako nezvanično tvrde crkveni izvori, zagovaraju utvrđivanje odgovornosti crkvene vlade ili bar smenu članova Sinoda, svih izuzev predsedavajućeg patrijarha Irineja, iako "mandat" na ovom Saboru ističe samo mitropolitu crnogorsko-primorskom Amfilohiju.

U crkvenim krugovima tvrde da će ovaj Sabor biti ispit i za novoizabranog srpskog patrijarha po pitanju arhipastirskog autoriteta i sabornosti u Crkvi.