Dražu odlikovali De Gol i Truman
U otadžbini decenijama zvanično proglašavan saradnikom okupatora i zločincem, a na Zapadu priznat kao saveznik i nagrađivan najvišim odlikovanjima. To je najkraćem višedecenijska sudbina komandanta jugoslovenske vojske u otadžbini, Dragoljuba - Draže Mihailovića.
Đeneral koji je ovih dana ponovo uzburkao region i ispisane stranice novije istorije zbog sudskog procesa rehabilitacije i dalje deli javnost na protivnike koji u njemu vide izdajnika i pristalice koje ga slave kao velikog rodoljuba i časnog vojnika.
Kapičić: Srbiju će svi zamrzeti
|
U očima Zapada je, bez dileme, junak i veliki borac protiv fašizma. Da paradoks o njegovoj ulozi bude veći, čovek koji je u domovini poslat na smetište istorije, streljan
kao izdajnik, da mu se ne zna grob, najodlikovaniji je srpski i jugoslovenski oficir koji je vojevao je u dva Balkanska rata, srpsko-turskom i srpsko-bugarskom i oba svetska.
Najviša domaća i inostrana priznanja dobijao je do Drugog svetskog rata, tokom borbi i posle poraza fašizma.
General Šarl de Gol mu je 1943, kao komandant francuskog Pokreta otpora, dodelio francuski Ratni krst, orden Legije za zasluge prvog stepena namenjen vrhovnim komandantima i izdao i pohvalnu naredbu, koja je 2. februara 1943. pročitana svim francuskim jedinicama:
- Armijski general Dragoljub D. Mihailović, legendarni junak, simbol najčistijeg rodoljublja i najviših jugoslovenskih vojničkih vrlina, nije prestao da vodi borbu na okupiranom nacionalnom tlu. Uz pomoć rodoljuba, ne da mira okupatorskoj vojsci, tako pripremajući onaj konačan juriš koji će dovesti do oslobođenja njegove otadžbine i celog sveta, rame uz rame s onima koji nikad nisu smatrali da se velika zemlja može da pokori surovom zavojevaču - naveo je tada De Gol.
Predsednik SAD Hari Truman je posthumno generala Mihailovića odlikovao američkom Legijom zasluga prvog stepena zbog učestvovanja u operaciji spasavanja američkih pilota oborenih iznad Jugoslavije, marta 1948. To znamenje je
Ljušić: Josipović da brine o ustašama
Istoričar Radoš Ljušić ukazuje da je svet gledao Dražu ispravno, znajući da je predvodio jedan od prvih antifašističkih pokreta u porobljenoj Evropi, dok se Srbija delila po pitanju njegove uloge. |
u ambasadi SAD u Beogradu uručeno Dražinoj kćerki Gordani 2005. godine. Oba velika inostrana priznanja se danas nalaze u Muzeju na Ravnoj gori.
Komisija za odlikovanja Pentagona sastavljena od najuglednijih ljudi u SAD, šest senatora, osam kongresmena i pet guvernera je odlučila je da đenerala uvrsti u Legiju zaslužnih, nakon izveštaja istražne komisije Komiteta za pravedan sud Draži Mihailoviću.
U Advokatskoj komori njujorške opštine su paralelno sa procesom koji je vodila komunistička vlast u Beogradu trajala javna saslušanja u Advokatskoj komori njujorške opštine 13. maja. Saslušanja u prilog Mihailoviću su trajala pet dana, paralelno s procesom koji su komunističke vlasti u Beogradu vodile protiv Draže Mihailovića.
Kao i proces rehabilitacije u Beogradu, tako je i uručenje ordena Dražinoj ćerki pre sedam godina izazvalo burne reakcije u Bosni i Hrvatskoj među snagama koje nastoje da Jugoslovensku vojsku u otadžbini izjednače sa ustašama i drugim vojnim formacijama pripadnika nekada jugoslovenskih naroda koje su operisale na Balkanu.
Zapad slavio i žalio đenerala
Šokantno su na protivnike Mihailovića u Srbiji delovali fakti sa Zapada koji su posle njegove smrti isplivali u javnost.
U britanskom "Tajmu", 25. maja 1942, izašao je članak posvećen Mihailoviću i njegovoj borbi, s njegovom slikom i pod nazivom "Orao Jugoslavije" u kojem je navedeno da je bio najzaslužniji što je Hitler morao da drži snage na Balkanu, umesto na Istočnom frontu.
Ovaj ugledni list je 28. jula 1946, posle streljanja Mihailovića, objavio "Svet se trese iz temelja".
U Holivudu je 1943. snimljena filmska epopeja o herojskom otporu četnika nacističkim okupatorima Kraljevine Jugoslavije, "Četnici, borbena gerila", u kojem je Dražu glumio Filip Dorn. Film identičnog naziva su snimili i Englezi, ali su ga zbog mogućeg poistovećenja sa američkim ostvarenjem nazvali "Ilegalno". Četnici su bili i junaci stripova u SAD i Engleskoj. Pred kraj rata predsednik SAD Frenklin Ruzvelt je luksuznu knjigu "Četiri slobode" poklonio Mihailoviću, a ona se čuva u Arhivu SANU u Beogradu.
Gradonačelnik Los Anđelesa Tom Bredli je ukazom 17. jula 1986. proglasio Dan sećanja na generala Dražu. Ostalo je zabeleženo i da je Loznica prvi oslobođeni grad u okupiranoj Evropi, a da su oslobodioci bili četnici koji su u srpski gradić ušli 31. avgusta 1941.
Američka odbrana
Američki piloti, njih 500 koje su u Srbiji krajem rata spasli četnici od nacističkih snaga, okupili se se u SAD, tokom beogradskog suđenja Mihailoviću 1946, tražeći slobodu s transparentima "Spasimo ga, on je spasio nas". Posle mnogo decenija je iz SAD na početak suđenja u procesu rehabilitacije đeneralu 2010. godine stigao jedan američkih pilota potpukovnik američke avijacije u penziji Milton Frendman (88). On je posvedočio da su ga u junu 1944. od nemačkih okupatora u Srbiji spasle snage na čelu sa komandantom Kraljevske vojske u otadžbini Dražom Mihailovićem.
Nemačka poternica
Pobornici tvrdnje da je general Dragoljub Mihailović bio veliki rodoljub i antifašista svoj stav argumentuju poternicom nemačke Vrhovne komande koja je putem radija, letaka i plakata ucenila glavu "odmetnika i buntovnika" Mihailovića sa čak 200.000 tadašnjih dinara. |
