Turci pretvorili crkvu u džamiju
Crkva Svete Sofije iz 6. veka u Nikeji (Izniku) u Turskoj, u kojoj je 787. godine održan Sedmi vaseljenski sabor tada jedinstvene hrišćanske crkve i gde je u 13. stoleću hirotonisan Sveti Sava za prvog arhiepiskopa srpskog, nedavno je pretvorena u džamiju i u njoj je već održana proslava Kurban Bajrama.
Živica Tucić, glavni urednik Verske informativne agencije i analitičar religije govori za "Vesti" o značaju svetinje za srpski narod i sve hrišćane sveta, kao i o odnosu turske države i islama prema hrišćanstvu.
Šta ovaj čin može da znači u odnosima hrišćanstva i islama?
- To više govori o odnosu Turske prema hrišćanstvu. Iako ona u nekim segmentima poboljšava položaj hrišćana i Carigradske patrijaršije, ovo što je sada urađeno predstavlja povredu osećanja svih hrišćana kojima je ta crkva veoma važna. Ako Turska to ignoriše, onda je to loš znak prema svim hrišćanima.
Zašto se onda ne oglašavaju pravoslavni patrijarsi, vatikanski papa, britanski anglikanci, nemački evangelisti i ostali protestanti?
- Nemojmo prebrzo zaključivati da ništa ne preduzimaju, jer sve se ne iznosi odmah u javnost. Carigradski patrijarh je bio tamo i nemo gledao crkvu spolja u kojoj se slavio Kurban Bajram. Njegovo pojavljivanje pokazuje zainteresovanost ali i bespomoćnost. Hrišćani su čak bili spremni na to da tu crkvu koriste obe religije, ali Turci nisu. Nije u Turskoj problem u molitvenom prostoru, jer tamo ima dosta džamija. Ovo deluje kao planirano pretvaranje. To je bio potpuno necivilizacijski čin. Sila je uvek jača, ali nije i večna.
Kakva to sila dopušta da u većinski hrišćanskim zemljama Evrope džamije niču kao pečurke, dok se u islamskom svetu hrišćanske svetinje pretvaraju u džamije?
- Ovo su novi objekti koji se grade po Evropi. U Turskoj se ne mogu graditi crkve. Islam nema respekta prema drugim religijama. Mada je Turskoj stalo da uđe u EU, zemlja gde se ne poštuju tuđe svetinje teško može da nađe mesto u zajednici evropskih zemalja.
Koliki je značaj crkve u Nikeji za srpski narod?
- Za Srbe ona ima poseban značaj jer je Sveti Sava otišao kao monah u Nikeju, a
|
Diktature su bile bolje
S obzirom na demografsku sliku Srbije, koliko je izvesno da za 100 godina uz hram Svetog Save bude dograđen minaret? |
vratio se kao arhiepiskop prvi srpski. On je jedino mogao u toj sabornoj, patrijarhovoj crkvi da dobije hirotoniju mada to nigde nije izričito zapisano, jer je ta crkva bila 1219. godine sedište carigradskog patrijarha.
Da li srpska crkva i diplomatija mogu naknadno da intervenišu i traže vraćanje u prvobitno stanje?
- Turci su, da se podsetimo, tu crkvu 1331. godine nakon osvajanja Nikeje pretvarili u džamiju i ona to ostaje do 1922. kada je zatvorena i kasnije proglašena za muzej.
Ipak, treba biti zainteresovan za novonastali problem.
Ne možemo naknadno ništa učiniti, potez Turske je nepovratan, jer pretvaranje u džamiju je učinjeno na državnom i verskom nivou.
Iako je reč o međureligijskim odnosima, srpska diplomatija bi trebalo da se zainteresuje i Ankari stavi do znanja da je ta crkva značajna za srpsku istoriju.
Hrišćani ugroženi na Bliskom istoku
Da li je Zapad, koji uteruje bombama demokratiju u svetu, svestan posledica za hrišćane? |
