Artemije pred anatemom SPC
Patrijarh srpski Irinej (Gavrilović) najavio je da će Sveti arhijerejski sabor SPC (crkvena skupština), čije je zasedanje zakazano za 26. maj, verovatno raspravljati o izopštenju iz crkvene zajednice raščinjenog vladike, a sadašnjeg monaha Artemija (Radosavljevića).
- Trajno izopštenje iz crkvene zajednice ili anatema najteža je kazna - precizira prota Velibor Džomić, pravni savetnik Mitropolije crnogorsko-primorske.
On i drugi stručnjaci za crkveno pravo smatraju da se Artemijevim eventualnim izopštenjem neće baviti Sabor, već da će proći uobičajenu crkveno-sudsku proceduru, što podrazumeva da će mu u prvoj instanci suditi eparhijski crkveni sud, a u drugoj i konačnoj Veliki crkveni sud.
- Sabor sudi jedino episkopu i da bi moglo da se održi suđenje Sabor mora da ima najmanje 12 episkopa. U ostalim slučajevima nadležni su eparhijski i Veliki crkveni sud, s tim da, kad se radi o kaznama trajnog lišavanja sveštenih činova, presude eparhijskih sudova po službenoj dužnosti razmatra i definitivnu odluku donosi Veliki crkveni sud - precizira prota Velibor Džomić, pravni savetnik Mitropolije crnogorsko-primorske.
Odlazak Svetog duha?
Neki poznavaoci crkvenih prilika napominju da je neophodno da se molitvama u crkvi otera Sveti duh od kažnjenika, kao i da se tom prilikom, deo po deo, oduzimaju i sveštena znamenja (mantija, kamilavka, krst, panagija, mitra...) u zavisnosti u kom je činu bio izopštenik. Pojedini tumače pak da Sveti duh ne podleže crkvenoj administraciji i da neće odstupiti od čoveka koji je nepravedno osuđen, poput svetog Jovana Zlatoustog koji je bio izopšten iz crkve, a danas je svetitelj.
|
Pokretanje Artemijevog izopštenja iz crkvene zajednice na Saboru bilo bi presedan, tumači jedan od univerzitetskih profesora crkvenog prava, koji zbog osetljivosti teme ne želi da mu se objavi ime. To međutim, dodaje on, "ne znači da Sabor na patrijarhov zahtev ne može da se ponovo bavi "slučajem Artemije", ali i da, imajući u vidu pastirsku brigu, zauzme stav o njegovom potezu otvaranja tzv. bogomolja širom Srbije pod nazivom "Eparhija raško-prizrenska u egzilu".
Podsećanja radi, pre sedam godina slična sudbina je zadesila bivšeg episkopa zapadnoevropskog Damaskina Davidovića, koji je odlukom vrha SPC lišen vladičanskog dostojanstva i monaškog čina i vraćen u red laika pod svojim krštenim imenom Dušan.
Takođe, pre više od 40 godina, pošto je nastao američki raskol 1963, izopštenjem iz SPC kažnjeni su vladika Dionisije (Milivojević) sa svojim sveštenoslužiteljima na severnoameričkom kontinentu, koji su formirali "Slobodnu Srpsku pravoslavnu crkvu u slobodnom svetu" (Novogračaničku mitropoliju). Nakon izmirenja 1992, kazna je ukinuta i njima su vraćeni sveštenički činovi, a vladici Dionisiju posthumno.
Izopštenjem iz liturgijske zajednice kažnjeni su isto tako episkopi, sveštenstvo i monaštvo u Makedoniji koji su se 1967. godine izdvojili iz SPC i proglasili Makedonsku pravoslavnu crkvu.
