Kako se jedno hrvatsko selo "zaglavilo" u Srbiji?
Zagrebački "Jutarnji list" piše o životu Hrvata u naselju Kenđija koje se katastarski vodi kao teritorija Hrvatske iako se nalazi uz "srpsku obalu Dunava". Kako navode, tamo je ostalo "nešto Hrvata" koji se nisu odrekli hrvatskog državljanstva, "što im je u bliskoj prošlosti i danas samo stvaralo probleme".
"Nisu, istina, bili fizički i životno ugroženi, ali egzistencijalno jesu", navodi "Jutarnji".
Jedan od njih je 86-godišnji Stevan Šota kojem, kako navode, godine ne smetaju da sedne u kabinu svog IMT-a i pođe na njivu da obrađuje svoja 24 jutra zemlje na kojima seje pšenicu, kukuruz, soju... I ove će godine, kaže, na oranicu. Čim otopli.
- Eto, još mrdam - kaže on.
Stevan živi sa suprugom i kćerkom, a pamti vremena kada je Kenđija imala čak 96 salaša. Danas je moguće izbrojati ih na prste jedne ruke. Ostalo je samo četiri-pet autohtonih porodica, pretežno pripadnika mađarske nacionalne manjine i nešto Hrvata, navodi zagrebački portal.
Reč je o području široke plodne vojvođanske ravnice smeštene na severozapadu Bačke, koje se katastarski vodi kao teritorija Hrvatske, "iako se nalazi uz levu, srpsku, obalu Dunava".
Pročitajte još:
* Ima li anti-hrvatske histerije u Srbiji: Evo šta o tome misle Hrvati
* Hrvatska više od deset godina vrši okupaciju Srbije, treba uzvratiti udarac
Sporne granice
Kenđija je deo još nerešenog hrvatsko-srpskog graničnog spora koji obuhvata 10.000 hektara hrvatskog zemljišta s druge strane Dunava, nakon što je mirnom reintegracijom hrvatskog Podunavlja kao privremena granica između dve države određena sredina Dunava.
Ta privremenost je i dalje na snazi, jer spor nije rešen. Srbija bi htela da sadašnje privremeno stanje postane trajno, ali to bi značilo da se Hrvatska odriče 10.000 hektara svog zemljišta u zamenu za 1.000 hektara zemljišta koje katastarski pripada Srbiji, a nalazi se na hrvatskoj strani Dunava, piše "Jutarnji".
Tako bi, na primer, Srbiji pripale i Šarengradska i Vukovarska ada, ali i 900 hektara Kenđije, jedinog naseljenog spornog područja s plodnim oranicama. Zagrebački portal navodi da se o Kenđiji u hrvatskim medijima već naveliko pisalo i govorilo, kao i da su tamo odlazile i političke delegacije, ali da situacija nikada nije u potpunosti rešena.
Hrvatska pomaže, ali...
- Problem je što mi svoje proizvode ne smemo da prodajemo u Hrvatskoj jer nam je zabranjeno da ih prenosimo preko graničnog prelaza Bezdan-Batina - kaže Ilonka Peržela koja sa suprugom Šandorom, istoimenim sinom, kćerkom Judit i majkom Veronom na salašu uzgaja krave i ovce, a obrađuju i 30 jutara zemlje.
Kako kaže, sin i suprug su otišli u Beli Manastir, jer je sinu istekla lična karta.
- Mora da je produži, a onda da se ovde u Bezdanu prijavi kao stranac. Ne mogu reći da nam Hrvatska ne pomaže. Evo, mama ima hrvatsku penziju, a mi dobijemo podsticaje od Ministarstva poljoprivrede, ali sve što proizvedemo moramo da prodajemo na pijaci u Bezdanu. I to ne bismo mogli da suprug nije uzeo srpsko državljanstvo, a sad sam ga i ja zatražila. Čekam rešenje. Problem jeste, ali već smo se navikli, iako bi bilo dobro kada bismo mogli mleko, sir i kajmak da prodajemo i u Hrvatskoj. Eto, ni plavi dizel ne smemo da kupimo tamo i prenesemo ovamo - dodaje Ilonka.
Egzistencijalni problemi
"Jutarnji" tu navodi da je ona tim rečima "potvrdila ono što se već neko vreme zna" - hrvatski državljani u Kenđiji suočeni s egzistencijalnom problemima odlučili su da uzmu srpsko državljanstvo kako bi mogli da prežive: "Ne svi, ali dobar deo njih jeste".
- Ja nisam i neću, ali moja kći jeste. Meni ne treba. Ima ih koji su uzeli i mađarsko državljanstvo. Ko zna, možda je neko uzeo i nemačko - navodi Stevan Šota.
Njemu penziju u Hrvatskoj podiže prijatelj iz Batine pa mu je donosi kući.
Na njihovim kućama ispod kućnih brojeva piše Batina Kenđija. No, takvih je još malo ostalo. Mnogo je Srba kupilo vikendice na Kenđiji, a deo hrvatskih državljana se preselio u Bezdan, ističe zagrebački portal.
Šandor Šipoš je iz Batine, ali je i donačelnik opštine Draž kojoj Kenđija administrativno pripada. Kaže da redovno obilazi sunarodnike u Kenđiji, da su preko mađarskog Veća nacionalne manjine pokušavali da reše njihove probleme s MUP-om, Ministarstvom poljoprivrede i Ministarstvom pravosuđa, ali da se ništa nije dogodilo.
- Najveći je problem carinska služba u kojoj kažu da bi njihove proizvode trebalo svaki put fitopatološki pregledati, a iz toga proizlazi da Carina tu teritoriju uopšte ne smatra za hrvatsku. Država je kriva što je taj prostor zaboravljen i zapušten. Ostali su samo stari i gotovo nemoćni. Mi im kao Opština ništa ne naplaćujemo, a imamo i jednu firmu koja je registrirana u Kenđiji. Čovek vodi knjigovodstveni servis u Osijeku, ali je sedište firme u Kenđiji pa Opštini Draž plaća porez. To je pozitivan primer čoveka koji ne želi da se odrekne svoga i koji pomaže opštini kojoj administrativno pripada - ističe Šipoš.
