Hadžićani umiru od raka
Niko nema tačne podatke o tome koliko je ljudi u Republici Srpskoj umrlo od karcinoma nastalog zbog bombardovanja radioaktivnim osiromašenim uranijumom koji su NATO snage koristile u napadima na položaje Vojske Republike Srpske 1995. godine.
Prema nekim nezvaničnim podacima, broj umrlih od raka se u poslednjih 18 godina povećao za čak 70 odsto. Najugroženiji su stanovnici Hadžića nedaleko od Sarajeva koji su se krajem rata iselili u Bratunac. Ovo mesto našlo se na udaru NATO snaga kada je gađan remontni zavod koji je koristila vojska. Hadžićani su uglavnom izbegli u Bratunac, a u proteklim godinama, na području ove opštine, od raka ih je umrlo više od osam stotina.
Doktorica Slavica Jovanović koja radi u bratunačkom Domu zdravlja raspolaže podacima da je 1995. godine iz Hadžića u taj grad izbeglo oko 5.000 ljudi.
Oboleli i ItalijaniNATO je na području BiH bombama sa osiromašenim uranijumom gađao ukupno 21 lokaciju. Osim u Hadžićima gde je bombardovanje bilo najintenzivnije, velika koncentracija uranijuma utvrđena je i u blizini Han Pijeska. Od raka u proteklom periodu nisu obolevali samo građani RS. Pre nekoliko godina, za više od dve stotine italijanskih vojnika koji su bili u misiji u BiH utvrđeno je da su oboleli od raka, a mnogi od njih danas nisu među živima. |
- U periodu od 1996. do 2000. godine napravila sam statistički presek stope smrtnosti od karcinoma u Bratuncu na tri ciljne grupe. Prva su bili ljudi koji su u ovu opštinu došli iz Hadžića, druga domicilno stanovništvo, a treća stanovnici koji su u Bratunac izbegli iz drugih opština. Ispostavilo se da je stopa smrtnosti od karcinoma kod ljudi iz Hadžića čak četiri puta veća nego kod domaćeg stanovništva.
Uglavnom je reč o karcinomima respiratornog i digestivnog sistema, jer osiromašeni uranijum u organizam može da dospe putem prašine, vode, vazduha, zemlje, hrane, dok vreme njegovog poluraspada iznosi čak 4,5 milijardi godina - kaže Jovanovićeva.
Nedeljko Zelenović koji je iz Hadžića izbegao u Bratunac kaže da institucije u BiH nevoljko govore o problemu osiromašenog uranijuma i njegovog štetnog dejstva na stanovništvo.
- Odmah nakon bombardovanja 1995. godine u Hadžiće su stigli stručnjaci iz Vinče koji su obavili merenja ali nikad nisu objavili podatke, jer tadašnja vlast Slobodana Miloševića u Srbiji to nije dozvoljavala. Od institucija BiH tim pitanjem se 2005. godine bavila Komisija za istraživanje posledica radijacije osiromašenog uranijuma Parlamentarne skupštine BiH koja je utvrdila da je na BiH tokom NATO bombarodavanja palo oko 3,5 tona bombi i zrna s osiromašenim uranijumom, ali je na tome sve stalo - kaže Zelenović.
