Pre Bin Ladena “foke“ lovile Srbe u BiH
Američka jedinica “foke“ koja je u nedelju likvidirala vođu terorističke organizacije Al Kaida Osamu bin Ladena, učestvovala je 1998. godine u Bosni u akciji hvatanja Srba optuženih za ratne zločine.
Jedinica “foke“ osnovana je nakon neuspelog oslobađanja američkih građana iz ambasade SAD u Teheranu 1980. Osnivač i prvi zapovednik bio je Ričard Marsinko. Ova jedinica je osnovana za borbu protiv terorizma na moru, a bavili su se i sigurnosnim procenama američkih ambasada.
U tri decenije svog postojanja, našli su se i na ovim prostorima – u operacijama u BiH. Naime, pripadnici “foka“ su 1998. na tuzlanski aerodrom tajno prebačeni iz Nemačke jer američki zapovednici nisu verovali ruskim, poljskim, francuskim i ostalim kolegama.
“Foke“ su u Tuzlu prebačene transportnim avionom C-17, u osam velikih metalnih kontejnera. Kada su kontejneri prebačeni na sigurno, iz njih je izašlo 60 pripadnika ove elitne američke jedinice čiji je zadatak bio pronalaženje i hvatanje pet pripadnika srpskih snaga optuženih da su počinili ratne zločine na području severne Bosne.
S kolegama iz “Delta“ odreda i britanskog SAS-a, oni su uhvatiti Gorana Jelisića, Simu Zarića, Milana Simića, Blagoja Simića i Miroslava Tadića. Blagoje Simić im je, međutim, pobegao.
Pripadnici “foka“ trebalo je i da lociraju i uhvatite Radovana Karadžića, ali za razliku od slučaja Bin Ladena, to im nije pošlo za rukom.
Međutim, Amerikanci su te godine došli do značajnog “plena“. “Foke“ su kod Banje Luke uhvatile generala Radislava Krstića kojeg je Haški sud optužio za ubistvo civila u Srebrenici. Krstić je osuđen na 46 godina zatvora.
Delovali širom sveta
Osim u Bosni, “foke“ su učestvovale u operacijama u Somaliji, Iraku i Avganistanu, gde su neuspešno lovili Bin Ladena, koga su tek proteklog vikenda konačno pronašli u Pakistanu. Vođa Al Kaide ubijen je u nedelju u akciji sprovedenoj u pakistanskom gradu Abotabadu.
Pored toga, jedinica je bila zadužena za tajno infiltriranje bilo gde u svetu, te rešavanje kriza talaca u kojima su se nalazili američki građani.
Ostaće upamćeni i po tome što su 1991. godine spasili predsednika Haitija Žan-Bertranda Aristidea i njegovu porodicu, nakon što je svrgnut s vlasti.
