Kustos Srpske kuće poručio mladima: Krf je budilnik za patriotizam
Deprimira da se drastično smanjio broj školskih ekskurzija koje su ranije dolazile iz Srbije ali zato, iz Republike Srpske, odakle je srpskoj vojsci u Prvom svetskom ratu pristupio veliki broj dobrovoljaca, dolazi sve više posetilaca, napominje kustos u Srpskoj kući na grčkom ostrvu Krf, Ljubomir Saramandić.
On poručuje da povlačenje oko 400.000 srpskih vojnika i izbeglica preko Albanije 1915. godine u Prvom svetskom ratu, ili albanska golgota, treba da bude nadahnuće i inspiracija za buduće generacije.
- Nove generacije žive u svetu površnog hedonizma, potrebe za zadovoljstvima i uživanjem, nakon čega nastupaju apatija, nezadovoljstvo, pa i sebičnost - navodi Saramandić u intervjuu Srni.
On objašnjava da su dolazak na Krf i poseta mestima srpskog stradanja, među kojima je i ostrvo Vido, potrebni da bi se "iznutra pokrenuli suprotan mehanizam i patriotizam, koji je samo prelazna faza ka pitanju smisla, punoće i kvaliteta života".
Bolnica na Vidu
Na Krfu su i brojni spomenici i obeležja posvećeni srpskoj vojsci i narodu. Na obližnjem ostrvu Vido bila je bolnica za srpske vojnike.
Vek od pobede
- Nema pravog života bez požrtvovanja, nacionalne discipline, solidarnosti i oduzimanja od sopstvenog ega, kako su u Velikom ratu činili srpski vojnici i državno rukovodstvo - ocenjuje Saramandić.
"Dolaskom ovde, mladi to često shvate. Posmatrajući albansku golgotu, kao istorijski trenutak koji u svojoj tragediji ima veličinu, mogli bismo da se zapitamo da li smo danas kao nacija spremni za tako velike žrtve.
Mislim da ovo mesto, koje nas ne deli ideološki i geografski, te sistemski pristup ovom pitanju, koji bi trebalo da dođe sa vrha države, mogu imati važnu ulogu u formiranju identiteta naše nacije. Srbi su taj identitet počeli da gube upravo pre 100 godina", napominje Saramandić.
Odgovarajući na dileme da li su ogromne žrtve mogle biti izbegnute kapitulacijom Srbije, on kaže da se procenom tadašnjeg istorijskog trenutka može reći da takva odluka - nije dolazila u obzir.
"Bilo je ideja o protivnapadu, ali sa malim šansama za uspeh. Zato je donesena jednoglasna odluka o povlačenju pred austrougarskim, nemačkim i bugarskim snagama, pri čemu niko nije svesno krenuo u pogibiju.
Dakle, ovaj istorijski trenutak treba ostaviti ovakvog kakav jeste i ne zaboraviti da je nakon velikog stradanja došlo do velike pobede", ističe Saramandić.
On najavljuje da će naredne godine biti obeležen vek od pobede srpske vojske koja je, nakon oporavka, probila Solunski front 1918. godine i trijumfalno oslobodila srpske prostore.
"To je najvažniji praznik koji treba da obeležimo, a u Beogradu će biti centralna svečanost. U neposrednoj budućnosti, Krf bi trebalo da posete oficiri iz Republike Srpske u Oružanim snagama BiH", navodi Saramandić.
On poziva sve građane Republike Srpske da dođu na Krf i vide i osete zašto je ovo ostrvo važno za celi srpski narod.
Kosti ratnika na 27 grobalja
Veliki broj srpskih ratnika sahranjen je u moru kraj tog ostrva, odnosno u Plavoj grobnici, koju je opevao pesnik Milutin Bojić.
Na ostrvu je od 1936. do 1939. godine izgrađen mauzolej na čijim su mermernim zidinama 1.232 kasete sa kostima ratnika koji su bili sahranjeni na 27 krfskih grobalja, a čija su imena bila poznata.
Kosti 1.532 nepoznata ratnika sahranjene su u dva spoljašnja bočna kamena bunkera. Kod mauzoleja-kosturnice je i spomenik Kameni krst, koji je 1922. godine podigao regent Aleksandar Karađorđević.
Reči mitropolita Dimitrija
Saramandić ističe da se broj posetilaca Srpske kuće i drugih značajnih mesta srpskog stradanja tokom poslednjih 17 godina gotovo udesetostručio, što bi moglo da potvrdi reči mitropolita Dimitrija da će Krf jednom biti srpski Jerusalim i zborište novih, srećnih i zahvalnih generacija Srba potomaka.
On podseća da je 1915. godine u povlačenje preko Albanije krenulo više od 400.000 srpskih vojnika i civila.
Odstupnicu Srbima tada je u Mojkovačkoj bici štitila vojska Crne Gore pod komandom serdara Janka Vukotića.
Ipak, hladna zima, glad i napadi albanskih plemena odneli su na tom putu oko 240.000 života, a nakon ultimatuma ruskog cara Nikolaja Drugog Romanova da će potpisati separatni mir sa Nemcima, saveznici su brodovima na Krf otpremili 150.000 ljudi, dok je u Tunis otišlo 12.000 vojnika.
Srpska kuća na Krfu posvećena je Srbima koji su boravili na tom ostrvu od 1916. do 1918. godine, a u njoj se nalazi i Počasni konzulat Srbije.
