Danas je Sveti Ilija Gromovnik
Mnogi pravoslavni vernici danas slave praznik Proroka Ilije koji je veoma poštovan u pravoslavlju, a oduvek je važio za strogog i nepokolebljivog propovednika etičkih vrednosti. Sveti Ilija je prisutan u Starom i u Novom zavetu kao prorok čije je osobine preuzelo hrišćanstvo dovodeći ga u vezu sa nastankom nove vere i novim Hristovim dolaskom.
Sveti Ilija se pominje u mnogim svetim knjigama, uključujući Bibliju, Kuran i Talmudu.
Prema crkvenom predanju, Sveti Ilija je bio jedan od proroka koji su se na Tavoru poklonili Isusu Hristu na dan Preobraženja Gospodnjeg, kada se javio svojim učenicima sa poukama nove vere, što je bio glavni motiv da se lik lik Svetog Ilije slika na preobraženskim prazničnim ikonama.
Sveti Ilija je prisutan i u viziji Svetog Jovana Bogoslova u kojoj se njegova uloga vezuje za budućnost hrišćanske crkve i drugi dolazak na zemlju Hrista Spasitelja, novo preobraženje kome se nada i u koji veruje hrišćanski svet.
Prema predanju, Ilija Tesvićanin rođen je u Tesvitu u Izrailju u 9. veku pre Hrista. Bio je žrtva progona cara Ahava koji je pod uticajem svoje žene Jezavelje napustio Mojsijevu veru i “slavio tuđe bogove”.
Naš narod pripisuje mnoge prirodne pojave Svetom Iliji kojem je prelaskom u hrišćanstvo pripisao i mnoge osobine svog starog boga Peruna, koji je upravljao munjama i gromovima.
|
Sveti Ilija je slava srpskih vazduhoplovaca, proglašena davne 1924. godine, a nakon obnavljanja rada Jugoslovenskog aero-kluba “Naša krila” 1993. godine obnovljena je njihova slava Ilindan. |
Veruje se da Sveti Ilija nije umro već da se živ, plamenim kočijama, vazneo na nebo, pa se ta scena slika na prazničkim ilindanskim ikonama, a u narodu je ostalo verovanje da je grmljavina zapravo tutnjava njegovih kola kojima se on vozi po nebu i oblacima a koja vuku četiri konja, iz čijih nozdrva izbija plamen.
Sveti Ilija Gromovnik, kako ga još zovu u narodu, pada u najsušnije i najtoplije doba godine, a običaj je da se na njegov praznik ne radi u polju – da se ne bi navukao gnev svetitelja.
Među Srbima postoji izreka “Od Svetog Ilije, sunce sve milije”. Takođe, mnogi se odlučuju da muškoj deci daju ime po ovom svetitelju jer je simbol snage i neustrašivosti.
