Manastir HIlandar (3): Priča o strogoj Bogorodici
U prvobitnom Hilandaru, na nekom od svečanih mesta u glavnoj crkvi, bila je postavljena posvetna ikona ovog srpskog manastira na Atosu, Bogorodica Odigitrija. Njeno ime nosio je Hilandar od obnove pod Stefanom Nemanjom i njegovim sinom Savom. Morala je zato biti nabavljena čim je crkva počela da bogosluži.
Ikona je urađena u mozaiku, ali nije velika, kao što nisu velike ni druge pokroviteljske ikone u svetogorskim manastirima, izvedene tehnikom mozaika. Donesena je iz Carigrada ili Soluna, gde se negovala mozaičarska umetnost i zanat.
Strogošću svojih crta, ozbiljnošću izraza i upečatljivim pogledom krupnih očiju Hristove majke izazivala je veliko poštovanje među svima koji su je videli. Bogatstvom upotrebljenog materijala hilandarska Bogorodica je nadmašivala sve ostale hilandarske ikone, jer više nijedna, do kraja srednjeg veka, nije bila urađena tehnikom mozaika.
U osvit 13. veka Hilandar, iako mali manastir, nije bio siromašan, iako je u odnosu na velike manastire, kakvi su u to vreme bili Lavra, Vatoped i Iviron, koje su pomagali vizantijski i gruzijski carevi, bio mnogo skromniji.
Po nenametljivoj raskoši se ipak videlo da su ga podigli članovi vladarske porodice iz male i mlade srpske države. Izvesno je da je, zbog ugleda svojih ktitora i izgleda koji je odgovarao njihovom dostojanstvu, stekao odmah visoko mesto u svetogorskoj hijerarhiji.
Smrt pod ikonom
Pod ikonom Bogorodice Odigitrije je preminuo stari Simeon, nekadašnji veliki župan Stefan Nemanja, koji je pred smrt, po svedočanstvu hilandarca Domentijana, zatražio da mu se donese ikona Bogorodice kako bi joj predao svoj duh.
