Mehane kao znamenitosti

U doba Osmanlijskog carstva, u blizini Beograda, na drumu koji je srpsku prestonicu povezivao sa Kragujevcom, postojala je jedna mehana u koju su svraćali i noćivali putnici.

Mehana (Ilustracija)

 

Posle oslobođenja Srbije, 1868. godine u ovom kraju je podignuta nova mehana, i od nje je počela da se razvija varošica koja je dobila ime po reci Ralji. Varošica se delila na Gornju i Donju Ralju.

Pored reke je podignuta još jedna mehana, i skoro 20 godina tu više nije bilo drugih kuća.

Kada su početkom osamdesetih godina 19. veka počele da se trasiraju pruge u Srbiji, sagrađene su radničke barake, ali osim radnika još nije bilo drugih stanovnika. Tek kada je u Ralji podignuta i železnička stanica, a 1884. godine proradila pruga, sazidao je han Jovan Radisavljević i počeo sa njim da radi. Iduće godine su braća Pantići iz Parcana podigli svoju kafanu, i od toga doba su počeli i drugi da se naseljavaju.

Hanovi u Gornjoj i Donjoj Ralji danas su spomenici kulture. Pantićev han je imao dve kafanske sale s kuhinjom i ostavom i pet soba za stanovanje. Pošto je razvojem saobraćaja potreba za trgovačkim hanovima nestala, han Radosavljevića se koristio kao kafana sve do Drugog svetskog rata.

Varošica je ubrzo imala četrdesetak domaćinstava i to su uglavnom bili doseljenici iz sela kosmajskog sreza. Bilo je i nekoliko kuća doseljenika iz Bosne i iz Banata. U Donjoj Ralji je uoči 20. veka otvorena fabrika cementa koja je imala i parni mlin. Oko fabrike je stvorena mala radnička kolonija. Ralja je 1902. proglašena za selo i tada je dobila prvog kmeta, ali je činila jednu opštinu sa susednim selom Parcanima. Dve decenije kasnije, Ralja je proglašena za varošicu, a 1925. godine obrazovala zasebnu opštinu. Danas se nalazi u sastavu beogradske opštine Sopot.