Junaštvo Srbina iz Srebrenice: Glavu dajem, na braću neću!
Priča i konkretniji podaci o ovom čoveku potonuli su u zaborav, tako da je preteklo samo skromno spomen-obeležje koje su mu posle Prvog svetskog rata s poštovanjem tu podigli zahvalni građani Podgorice. Spomenik je tu čamio u korovu i zub vremena je činio svoje sve do pre pet godina kada je istoričar Vukić Ilinčić jednim kratkim tekstom podsetio na ovog zaboravljenog heroja i podstakao akciju da se njegov spomenik obnovi i uredi.
Na skromnom obelisku od belog mramora, ispod krsta u lovorikama piše: "Ljubo Jevtić, dobrovoljac iz Bosne - Srebrenica, strijeljan od neprijatelja 16. IX - 1916. god", a na poleđini samo: "Podigoše građani Podgorice."
Do danas je ipak ostala zagonetka ko je bio taj mladi čovek i zašto je streljan. Jednu verziju, jedini potpuniji pisani trag, ostavio je istoričar Ilinčić, koji tvrdi da je Jevtić bio jedan od onih Srba iz Bosne i Hercegovine koji su prebegli u Crnu Goru da bi izbegli austrougarsku mobilizaciju.
- Početkom 1916. godine, odnekud je sa nekoliko svojih drugova došao u Crnu Goru - piše Ilinčić - i nakon kapitulacije Crne Gore, januara 1916, pokušao da preko Skadra ode u srbijansku vojsku, koja je zajedno sa saveznicima bila već u Grčkoj. Međutim, okupator ga je otkrio, uhapsio i osudio na smrt iste godine. Iz Kaznenog zavoda Jusovača odveden je na gubilište u okovima, a prije toga podgorički paroh Joko Leković ga je ispovijedio.
Paroh Leković je tajno pozvao Podgoričane da u što većem broju prisustvuju strijeljanju ovog srpskog patriote, što su oni i učinili. Streljačka četa sprovodila je Jevtića kroz dugi špalir građana, koji su mu klicali, plakali i bacali cvijeće. Svoje posljednje trenutke Ljubo Jevtić proveo je pred streljačkim strojem ispred današnje Skupštine Crne Gore, 16. septembra 1916. godine, držeći se ponosno, hrabro i uzvikujući parole protiv tiranije crno-žute monarhije...
Simbol prkosa
- Ime Ljuba Jevtića odavno slovi kao kandidat da ga ponese i neka od podgoričkih ulica - veli Cvetko Vukčević, dugogodišnji predsednik komisije koja brine o imenovanju ulica u Podgorici - ali, nažalost, još nemamo nikakvih bližih podataka o njemu. On je svakako simbol prkosa i herojskog otpora austrougarskom okupatoru i razmišljamo o tome da možda dvije susedne ulice nazovemo imenima Ljuba Jevtića i Petka Uskokovića koji je smogao snage i hrabrosti da na Bogetićima 1917. stane pred švapski streljački stroj i zamijeni svog mlađanog sinovca Krsta, koji je kao talac, ni kriv ni dužan, bio osuđen na smrt.
Po drugoj verziji koja je tinjala i do ovih vremena preko potomaka doprla iz sećanja starih Podgoričana, Jevtić je u Podgoricu dospeo kao austrougarski vojnik nakon kapitulacije i okupacije Crne Gore 1916. godine.
U jednom trenutku, u jeku krvavih okupatorskih represalija protiv malobrojnih komitskih grupa, onih koji nisu hteli da se saginju i odlažu oružje, krvlju orošeno i slavom ovenčano na Mojkovcu u herojskoj bici za spas srpske vojske i naroda, i Jevtić se našao u streljačkom stroju i dobio zadatak da puca u zarobljenu i povezanu braću.
On je, međutim, bacio okupatorsku pušku: "Evo glava, ali ne mogu pucati u braću..."
Naravno, i on se ubrzo našao pred streljačkim strojem jer glavnokomandujući, zloglasni austrougarski guverner za Crnu Goru Viktor Veber, nije znao šta je patriotizam i rodoljublje, šta za čoveka ovog podnebesja znače vojnička čast i dostojanstvo...