Konačno dešifrovano pismo staro 1.800 godina
Knjižica u kojoj je napisana poruka za nekog trgovca pronađena je još 1881. godine u selu Bakšali u Pakistanu. Od 1902. godine imali su je u muzeju, da bi nakon decenija proučavanja shvatili da stotine i stotine tačaka u tekstu označavaju broj nula.
Tek sada naučnici sa Univerziteta Oksford otkrili su da je reč o daleko najstarijem poznatom zapisu broja bez kojega je teško zamisliva, ako ne i nemoguća, matematika kakvu poznaje današnja globalna civilizacija.
Ispostavilo se da je tekst star oko 1.800 godina, odnosno da potiče iz trećeg veka, i to nakon što su mu naučnici starost odredili metodom radioaktivnog ugljenika, prenosi B92.
Ispostavilo se da je u pitanju antički indijski tekst (antički Indijci imali su jako pametne, vešte i maštovite matematičare), čak 500 godina stariji od do sada poznatog najstarijeg zapisa nule sa zida jednog hrama Ganešu u mestu Gvalior u indijskoj državi Madja Pradeš.
Pola milenijuma tu ili tamo nipošto nije beznačajno, a posebno ne ako je reč o otkriću korišćenja nule, zapravo jednom od najvećih matematičkih otkrića u ljudskoj istoriji.
1,800-year-old black dot in Bakhshali manuscript is first ‘zero’: researchers pic.twitter.com/DVRkGYHJos — ICS (@india_virendra) September 19, 2017
Civilizacije koje nisu poznavale cifru za nulu morale su da se snalaze. U Vavilonu su između cifara ostavljali razmak. Vavilonski matematičari inače su koristili sistem koji je imao bazu 60, kao što mi danas u našem sistemu imamo bazu 10.
Maje su u svojim kalendarima koristili simbol za školjku kao rešenje za situacije gde je trebalo koristiti nulu. O Rimljanima i njihovom sistemu da se ne govori.
Tek Indija i tamošnja bogata civilizacija donele su dekadni sistem sa ciframa od 0 do 9, iz kojeg danas baštinimo simbol iz kojeg se razvila nula kakvu poznajemo danas.
„Danas znamo da su već u 3. veku matematičari u Indiji posejali seme ideje koja je danas u modernom svetu tako fundamentalna. Takva otkrića pokazuju koliko je matematika na indijskom potkontinentu vekovima bila napredna“, stoji u izveštaju o otkriću sa Oksforda.
Rukopis iz Bakšalija 1881. godine je pronađen zakopan u polju. Vrlo rano je postalo jasno da je reč o najstarijem poznatom matematičkom rukopisu iz Indije (misli se na indijsko poreklo, pošto je mesto otkrića danas u Pakistanu).
Rukopis se sastoji od 70 vrlo krtih listova kore breze i smatralo se da potiče iz razdoblja između 8. i 12. veka.
Posebno zbunjujuće u određivanju starosti bilo je to što je rukopis sastavljen iz nekoliko delova koji potiču iz različitih razdoblja.
