Srpkinja, prva inženjerka u Nemačkoj
Prva žena koja je diplomirala na univerzitetu u Darmštatu pre jednog veka bila je Srpkinja Jovanka Bončić. Ona je prva diplomirana studentkinja Visoke tehničke škole u Darmštatu i 18. jula 1913. godine postala je prva žena arhitekta sa diplomom inženjera u istoriji Nemačke. O neobičnosti tog događaja svedočio je pre jednog veka berlinski list "Ilustrovane novine", koji je na celoj naslovnoj strani objavio fotografiju diplomaca, gde je jedina devojka među mladićima bila i mlada Jovanka Bončić.
Rođena je u Nišu 5. jula 1887. od oca Mihaila i majke Katarina. Studije arhitekture je započela na Beogradskom univerzitetu da bi nakon sedmog semestra i stečene prakse u Srpskim državnim železnicama, studije nastavila u Darmštatu u Visokoj tehničkoj školi, u čijim je analima zabeleženo da je bila prva žena koja je na tom evropskom univerzitetu stekla diplomu.
Na studijama u Darmštatu upoznala je Ukrajinca Andreja Katernića, diplomiranog inženjera sa kojim je kasnije stupila u brak. Jedno vreme su živeli u Sankt Petersburgu i u Kijevu, da bi se 1922. godine doselili za Beograd u kome su ostali do kraja života. Jovanka Bončić Katernjić je od 1930. pa do početka rata 1941. vodila sektor građevina na Beogradskom univerzitetu i zadužila Beograd, mnogim i danas očuvanim, poznatim građevinama kao što su zgrade Učiteljskog i Veterinarskog fakulteta. Njena dela su i čuveni Banski dvor u Banjaluci, kao i deo banjskog kupatila u Banji Koviljači. Nakon Drugog svetskog rata je penzionisana i ostala je da živi u Beogradu do svoje smrti 1966. godine.
Dobila i ulicuDarmštat se od 1997. promoviše kao grad nauke. Poznat je po centru visokih tehnologija, a ovde se nalazi i Evropski centar za svemirska istraživanja. Tehnički univerzitet Darmštat je jedan od značajnih tehničkih instituta u Nemačkoj. Od pre dve godine Jovankino ime nosi priznanje Univerziteta Darmštat koje se dodeljuje ženama za posebna naučna dostignuća u oblasti materijala i geonauke. Njeno ime nosi i jedna od ulica u kampusu Univerziteta Darmštat. |
Inače, Jovanka nije bila jedina devojka iz Srbije koja je u to vreme studirala u inostranstvu. Još pre nje 1879. godine Draga Ljočić je dobila diplomu medicinskih nauka, čime se svrstala među prvih 10 žena u Evropi koje su stekle univerzitetsku diplomu. Interesantan je podatak koji navodi profesor dr Ljubinka Trgovčević-Mitrović sa Fakulteta za političke nauke da je na Ciriškom univerzitetu do Prvog svetskog rata studiralo još studentkinja iz Srbije.
- Samo kao stipendistkinje Kraljevine Srbije na Ciriškom i ostalim evropskim univerzitetima visokoškolske diplome u tom periodu sticalo je 45 studentkinja - pojasnila je profesorka Trgovčević a istaknute u Ciriškom kružoku bile su upravo srpske studentkinje Milena Bota iz Kruševca, Ružica Dražić iz Šapca, Mileva Marić (Ajnštajn) iz Novog Sada i mnoge druge.
