Palilula dobila takvo ime zbog...
Kada je knez Miloš Obrenović zabranio pušenje duvana u Beogradu zbog opasnosti od požara, pušači su palili svoje lule tek kada bi izašli iz varoši. Iz tog običaja je, kaže predanje, nastalo ime sela smeštenog na četvrt sata hoda od grada. Druga priča kaže da je Palilula zapravo dobila ime prema grnčarskim pećima, lulama koje su se nalazile na njenom tlu.
Beograd je od 1860. podeljen na šest kvartova, a jedan od njih, palilulski, ubrzo je postao najveći, sa više od 10.000 ljudi. Od Tašmajdana ka Dunavu i Bulbulderskom potoku, današnjoj Cvijićevoj ulici nalazile su se "bašte, vinogradi, pašnjaci, ali i mlinovi, pa čak i letnjikovci, čiji su vlasnici živeli u samom gradu", pišu putopisci.
Prvih decenija 18. veka naselili su ga nemački i srpski trgovci i zanatlije koji su pristigli sa trupama austrijskog vojskovođe Eugena Savojskog. Oni su podigli naselje, Karlovu dolinu, koju je šetalište Duga ulica (današnja Dušanova) povezivala sa beogradskom tvrđavom.
U doba kneza Miloša stanovnicima se besplatno delilo zemljište "kod sela Palilula", podno napuštene Batal džamije, gde se danas nalazi Narodna skupština. Na njivama su nikle zgrade i ulice, a novi žitelji su stizali iz svih krajeva Srbije. Palilula je rasla u industrijsko predgrađe Beograda.
Među prvima je dobila školu, a 1870. i polu-gimnaziju, a imala je i višu školu za žensku decu, koju su pohađale kćeri najuglednijih Beograđana. Četrdesetak profesora Beogradskog univerziteta je od 1926. odabralo Palilulu da u njoj podigne jedinstvenu četvrt u Evropi, i danas znanu kao Profesorska kolonija. Ona je bila primer kvalitetnog življenja, sa mnogo uređenih vrtova, redom u nizanju i arhitekturi kuća, a nastanjivala ju je intelektualna elita Srbije.
Muzej ispod parkaPalilula je bila domaćin najznačajnijeg događaja u istoriji Srbiji, objavljivanja sultanovog hatišerifa, kojim je Srbija 1830. dobila samostalnost. Dogodilo se to u današnjem Tašmajdanskom parku, izgrađenom 1954. godine. Odnedavno su i za posetioce otvoreni tašmajdanski lagumi otkrivaju istoriju Beograda od pre dve hiljade godina do vremena Drugog svetskog rata kada ih je koristila i okupatorska komanda. |