Balkanska klima postala idealna za smrtonosnog komarca
Klima severoistočne Evrope i Balkana poslednjih je godina postala pogodna za razvoj populacija azijskog tigrastog komarca koji je prenosilac opasnih bolesti, objavili su britanski naučnici.
Novo upozorenje poslali su stručnjaci sa Univerziteta u Liverpulu koji tvrde da su u ove dve regije protekle zime bile blaže, a leta toplija. Ovakva klima odgovara invazivnom komarcu koji se još 1979. odomaćio u Albaniji, a danas je prisutan u više od 15 južnoevropskih zemalja.
"U poslednje dve decenije klimatski uslovi u središnjoj severoistočnoj Evropi – Beneluksu i zapadnoj Nemačkoj, kao i na Balkanu postali su pogodniji za komarca", utvrdili su britanski naučnici. Istovremeno su, kažu, uslovi u Španiji postali nepovoljniji za opasnog insekta.
Azijski tigrasti komarac (Aedes albopictus), stanovnik subtropskih delova severoistočne Azije, može da prenosi viruse koji uzrokuju groznicu severnog Nila, žutu groznicu, japanski encefalitis i druge bolesti. Godine 2005. i 2006. uzrokovao je epidemiju chikungunye, bolesti koja zahvata zglobove na ostrvu Rijunjon u Indijskom okeanu. Godinu dana kasnije ista bolest izbila je u italijanskoj pokrajini Raveni, a 2010. preneo je denga groznicu u Hrvatskoj i Francuskoj. Prema Evropskom centru za prevenciju i kontrolu bolesti do prošlog decembra proširio se u 15-ak zemalja od južne Španije do Grčke i Turske.
Do 2030. komarac će naseliti severnu Evropu
U novoj studiji, koja je predstavljena u novom broju časopisa Journal of the Royal Society Interface, liverpulski tim je analizirao zapise vremenske prognoze od 1950. do 2009. i uz pomoć računara dobio simulacije za razdoblje od 2030. do 2050.
"Slično se može očekivati u budućnosti s time da će se rizik povećati u severnoj Evropi, a malo smanjiti u južnoj", objavili su autori.
"Ovakvi pomaci povezani su s toplijim uslovima koji pogoduju prezimljavanju A. albopictusa na severu kao i sa toplijim letima koja bi mogla da ograniče njegovo širenje prema jugu."
Istraživači ipak napominju da u modelu nisu uzimali u obzir vrste vegetacije i tla, kaoi vrlo hladna i topla razdoblja koja takođe utiču na razmnožavanje komarca.
Komarac autostoper
Do sredine 1960-ih tigrasti komarac je bio ograničen na neke delove Azije, Indije i nekoliko pacifičkih ostrva. Od tada se, uglavnom kroz trgovinu raznim proizvodima, proširio na Severnu i Južnu Ameriku, Karibe, Afriku, Bliski istok i Evropu.
U Hrvatskoj je prvi put otkriven 2004. godine kraj Zagreba, ali kako vrlo agresivno potiskuje domaću vrstu, ubrzo se proširio duž cele Jadranske obale od Istre do Dubrovnika, gde se trajno nastanio. Viruse širi u sezoni razmnožavanja u periodu toplog vremena. Stručnjaci preporučuju da se u blizini kuća ne ostavljaju posude u kojima bi se mogla nakupiti ustajala voda koja je idealna za njihovo razmnožavanje.
