Nema rata bez srpske puške
Nakon četiri meseca krvavih uličnih borbi nekadašnja prestonica Islamske države, sirijska Raka, juče ujutro potpuno je oslobođena od terorista. Kurdsko-arapske snage koje podržava Amerika simbolično su oborile poslednji barjak džihadista u gradu za koji su se obe strane borile i oružjem proizvedenim u Srbiji. Reč je uglavnom o pešadijskom naoružanju i minobacačima kojeg su se teroristi domogli u magacinima iračke armije, ili im je dopremljeno iz vehabističkih arapskih zemalja koje su ga kupovale od bivših jugoslovenskih republika.
Blagoslov SAD
Amnesti internešnal je je još ranije navodio da je u rukama Islamske države oružje koje je iz BiH i Srbije izvezeno u Irak 2005. i 2006. godine. Na internetu su se sada opet pojavile fotografije čuvene Zastavine puške M-70, odnosno kalašnjikova proizvedenog po sovjetskoj licenci u Kragujevcu.
Vojni analitičar Aleksandar Radić za ruski Sputnjik podsetio je da je jugoslovenska namenska industrija izvozila i na Bliski istok. Međutim, on ne isključuje i da je puška s fotografije kurdskog borca mogla da bude uvezena u Irak prošle decenije iz BiH.
- To je tada učinjeno uz blagonaklon stav američkih vlasti, radi obnove oružanih snaga Iraka, i naoružavanja brojnih zemalja koje su se pridružile borbi protiv terorizma. Kada su izgubili kontrolu usled velike pobune, dosta tog naoružanja se našlo u rukama stotina hiljada pobunjenika usled raspada dela iračkih jedinica, masovne krađe i haosa. Mnogi od njih su se kasnije organizovali u Islamsku državu - podseća Radić.
Kraj džihadista s Balkana?
Raku je prethodnih dana napustila većina preživelih terorista Islamske države, dok ih se oko 300 predalo. Sirijski izvori navode da su Kurdi i Amerikanci na to pristali kako bi izbegli produžetak gradskih borbi i oslobodili snage za trku sa sirijskom armijom za zauzimanje najbogatijih naftnih polja u toj zemlji.
Amerikanci se jedino nisu saglasili da iz grada izađu strani džihadisti, među kojima je ranije bilo i onih iz BiH i sa Kosova. Poslednji teroristi juče su se okupili oko gradskog stadiona i bolnice, ali je njihov otpor skršen za nekoliko sati, a sudbina izvesna.
Kupac odgovara UN
On kaže da puške jesu proizvedene u Kragujevcu, ali da su možda bile u arsenalu Teritorijalne odbrane Slovenije, pa zatim na području zapadne Bosne, a na kraju su prodate Iraku. Radić, međutim, dodaje da sve vreme traje i izvoz naoružanja iz Kragujevca, a od 2013. godine i u Saudijsku Arabiju koja više nije na crnoj listi. Kupci našeg naoružanja su i Ujedinjeni Arapski Emirati.
U kompaniji Zastava oružje AD kažu da je roba koju izvoze strogo kontrolisana i da bez saglasnosti države ne može ni ptica da izleti. Ali, Zastava ne može da kontroliše dalji put svojih proizvoda kroz Indiju, Zambiju, Etiopiju, Egipat, Saudijsku Arabiju ili Emirate. Ističe se i da kupac odgovara pred UN za oružje, a da nikada u pogrešnim rukama nije pronađena nijedna puška u vlasništvu Vojske Srbije, MUP-a ili izneta direktno iz fabrike.
Minama na Turke
Nisu samo puške završile u ratovima na Bliskom istoku. Kao što su "Vesti" pisale prošle godine, u Siriji su objavljene fotografije mina kalibra 120 milimetara iz arsenala kurdskih snaga koje ratuju protiv Islamske države, ali i proturskih islamista.
U Siriji su navodili da je reč o minama proizvedenim u valjevskom Krušiku 2015. Međutim, oznake na projektilima "MOL" i "TV" su jasno ukazale na prave proizvođače - "Marko Orešković" iz Ličkog Osika i Tito Vogošća (Sarajevo).
Te projektile su od Kurda zaplenili i fotografisali mudžahedini Zenki grupe koji su postali poznati kada su u Alepu odsekli glavu 11-godišnjem dečaku i objavili video-snimak zločina. Zenkijima je prethodno pod nepoznatim okolnostima omogućeno da izađu iz Alepa kojeg je sirijska armija potom oslobodila. Zenki mudžahedini potom su se pojavili oko Džarabusa, gde su snage koje podržava Turska vodile borbe s Islamskom državom i Kurdima.
Simptomatično je da je fotografije zaplenjenih mina u rukama Zenkija na Tviteru prosledio izvor iz Belgije kojeg često citiraju eksperti vašingtonskih instituta, kao i bivši američki diplomata u Damasku i Bejrutu i osnivač Centra za Bliski istok iz Oklahome Džošua Lendis. Taj Centar prosleđuje Vašingtonu dnevne izveštaje o događajima u Siriji.
Međutim, mine od 120 milimetara snimljene su i 12. februara prošle godine na drugom, južnom kraju Sirije kod terorista Džabhat Ansar al Dina, koji se snabdevaju preko jordanske granice. Ćirilični natpis ukazivao je na trenutno-fugasne mine 120 milimetara M62P8 kakve proizvodi valjevski Krušik. I. K.
Transport preko Ramštajna
Krajem prošle godine, u javnosti je procurela informacija da su tri aviona C-17 globmaster Američkog ratnog vazduhoplovstva na aerodromu "Konstantin Veliki" u Nišu utovarili mahom municiju za pešadijsko naoružanje "za nepoznatog krajnjeg korisnika". Ovi transporteri su poleteli iz američke baze u Ramštajnu, u jugozapadnoj Nemačkoj, ali je nepoznato gde su se uputili.
Mitraljez od sponzora
Nesporno srpsko oružje pojavilo se lane na severu provincije Alepo u rukama Slobodne sirijske armije, odnosno konzorcijuma različitih bandi koje na zapadu nazivaju "umerenom opozicijom". Ruski mediji odmah su zagalamili da je neko od sponzora mudžahedina nabavio ozbiljnu partiju srpskog teškog mitraljeza M02 kojot.
Reč je o protivavionskom mitraljezu NSV utjos, koji se proizvodio po sovjetskoj licenci radi montaže na tenkove M84. Međutim, ruski eksperti po nekolicini izmenjenih detalja potvrdili su da nije reč o jugoslovenskom proizvodu, nego o kojotu. Različiti izvori navodili su da je FSA primila 40 komada kojota.
U naoružanju Slobodne sirijske armije primećeni su i bacači granata 40 x 46 milimetara (NATO standard) za koje se tvrdilo da je reč o srpskom M11. I. K.
Iz Niša i Beograda 47 letova
Kao što su "Vesti" pisale, izveštaje o izvozu srpskog oružja na Bliski istok nedavno su objavili Balkanska istraživačka mreža (BIRN) i Mreža za istraživanje organizovanog kriminala i korupcije (OCCRP), "konzorcijum neprofitnih istraživačkih centara i novinara iz Istočne Evrope i Centralne Azije", a iza ove maglovite definicije stoji sajt ove organizacije na engleskom i ruskom jeziku. Rusi su, inače, zbog prisustva svojih snaga u Siriji imali interes da teroristi primaju što manje oružja.
U izveštaju OCCRP tvrdi se da su balkanske zemlje, Češka i Slovačka, od 2012. godine izvezle 1,2 milijarde dolara vredno oružje i municiju u Saudijsku Arabiju, Jordan, Ujedinjene Arapske Emirate (UAE) i Tursku "uprkos brojnim dokazima da veliki deo te robe završava u Siriji kod svih".
BIRN i OCCRP objavili su i listu 68 transportnih letova, od kojih za 50 navode da je potvrđeno da je reč o oružju, dok za ostale sumnjaju da su nosili takav teret.
Od toga je 47 letova zabeleženo iz Srbije, a korišćeni su ukrajinski antonovi 124. Iz Beograda i Niša se letelo u Saudijsku Arabiju do Džede (blizu je veliki vojni aerodrom), zatim vazduhoplovne baze "Princ Sultan" kod prestonice Rijada, pa do Šarure na granici s Jemenom, gde traje saudijska invazija, i Tabuka nadomak Jordana. Jedan let bio je do jordanske prestonice Aman i pet do Al Dafra vojne baze u UAE koji su se nedavno povukli iz rata u Jemenu.
Na toj listi Srbija je rekorder pošto je iz Slovačke i Bugarske zabeleženo po 10 takvih letova, a iz Češke jedan. BIRN i OCCRP kao izvore navode srpski Direktorat za civilno vazduhoplovstvo, aerodromski red letenja, registar kargo saobraćaja, podatke o praćenju letova, procurele ugovore o oružju i krajnjim korisnicima, i izvore iz Kontrole leta. I. K.
