Državni sekretar "spona" Rusije i SAD-a

Iako je mnogo pisano o „arapskom proleću“, na dva pitanja ipak, među sobom blisko povezana sa događajima koji su zahvatili Bliski Istok, još uvek nismo dobili definitivne odgovore. Prvo – Vašingtonska uloga u „arapskom proleću“ i sledujući za njom „islamistička jesen“, u pobedi „islamističkih“ partija, čiji je reklamni baner bio anti-amerikanizam. Drugo – i šta da radi Rusija sa kipećim Bliskim Isto-kom, kako da gradi odnose sa novim regionalnim igračima, kako da prođe između „proleća“ koje još uvek traje i koje polako zamenjuje njena „jesen“ sa minimalnim gubicima, jer govoriti o akvizicijama više nema potrebe?

Ali prvo – malo suvog teoretisanja. Od dana 26. jula 1956 godine, kada je nacionalizacija Sueckog kanala postala debela tačka u istoriji klasičnog kolonijalizma, prošlo je pedeset i sedam godina. Pedeset sedam godina, koje su bile ispunjene borbom supersila za dominaciju u regionu, žesto-kom opozicijom sekularnog i tradicionalnog, „arapskog socijalizma“, kao i zapadne orijentacije, vojne i islamističke. Iza svake od strana su stajali spoljni činioci, koji su trošili milijarde na podršku pojedinih lidera i pokreta, u stvari – inspirisali njihovo pojavljivanja na političkoj sceni. Ovih pedeset godina bile su period „modernizacije“ i „regionalizma“, odnosno, procesi uključuju post-kolonijalnu periferiju, države šireg Bliskog Istoka u globalne ekonomske odnose kapitalizma. Tako je kapitalizam, u smislu država, čiji su lideri izjavljivali o „socijalističkoj orijentaciji“, nastojali izgraditi obim trgovine sa Zapadom.

A ukoliko je Zapad prvobitno – pre svega SAD – razmatrao ovu „bliskoistočny periferijy“, kao nekakav sigurnosni ventil od pregrevanja ekonomije, preko kojeg je bilo moguće „ispustiti višak pare“ preko-akumulacije kapitala i hiperprodukcije robe na tržištima tih zemalja, zatim je brzo proces u odnosima postao složeniji. „Regionalizam“, se tada reklamirao kao „anti-kolonijalna politika“, omogućavajući zapadnoj ekonomiki dobijanja mase bonusa. Konkretno – u obliku profita na račun jeftinih sredstava iz različitih izvora i potpuniji multiplikativni efekat svakog dolara, potrošenog na „regionalno partnerstvo“. Samo vojno-tehnička-saradnja je donosila monopolima profit i postala je „živa voda“ zapadnim ekonomijama, čime su one, delimično, bile u stanju nadoknaditi troškove sukoba sa Sovjetskim Savezom. Ali, bilo je i drugih „građanskih“ vidova saradnje … Međutim, paralelno sa ekonomskim, ubrzali su se i socijalno-politički procesi. „Modernizacija“ je dovelo do uništenja tradicionalnog društva, uništavanje islamskih principa i tradicija.