Kako je "ruska Amerika" pala u ruke SAD: Jedna od najboljih transakcija u istoriji
Na današnji dan 1867. godine Aljaska je postala američko vlasništvo - Amerikanci su ispisali Rusima ček na tadašnjih 7,2 miliona dolara, a onda za prvih 50 godina vladavine zaradili na njoj sto puta više.
Kupovina ovog poluostrva, na kome su kasnije pronađene velike zalihe nafte, gasa i rude, danas se smatra jednom od najpametnijih transakcija u istoriji.
"Šta će nam ta ledara?", pitali su se u momentu kupovine Amerikanci. Dogovor je smatran glupošću, a kupovina "bacanjem para u vetar". Protiv kupovine Aljaske bili su i američki Senat i Kongres.
Ruska Aljaska je u 19. veku bila centar međunarodne trgovine. U njenom glavnom gradu trgovalo se kineskim tkaninama, čajem, pa čak i ledom, koji je bio potreban jugu SAD-a pre pojave frižidera.
Građene su fabrike i brodovi, a već su bila otkrivena i nalazišta zlata. U vreme najvećeg procvata glavni rukovodilac ruskih naselja bio je trgovac Aleksandar Baranov. On je veoma zavoleo Aljasku, pa je oženio i ženu koja je rođena na tom poluostrvu, kći vođe naroda Aleuta.
Posle njegove smrt 1819. godine dolazi do stagnacije. Starosedeoci su počeli da žive u nemaštini i siromaštvu, pa su podizali bune.
Onda je izbio Krimski rat, u kome su Velika Britanija, Francuska i Turska zaratile protiv Ruske Imperije. Rusija više nije mogla da snadbeva i brani Aljasku, jer su pomorske puteve kontrolisali saveznički brodovi. Čak je i trgovina zlatom prestala da funkcioniše.
Ideja da se Aljaska proda istovremeno se pojavila na obe strane. Rusi su smatrali da nije loše da prodaju neprofitabilnu i problematičnu regiju. Vlada Aleksandra Drugog odluku o prodaji Aljaske pravdala je udaljenošću "Ruske Amerike" od centralne Rusije i visokim troškovima.
Posle prodaje, "zlatna groznica" pogodila je Aljasku 80-ih godina 19. veka i donela SAD milione dolara.
Ostale su zabeležene različite verzije o novcu koji je Rusija dobila za Aljasku - od spekulacija da je sedam miliona "zlatnih" dolara misteriozno potonulo sa brodom u Finskom zalivu, do toga da je taj novac pohranjen u londonsku banku.
Aljaska, koju zbog važnog međunarodnog saobraćajnog položaja danas zovu "prozorom prema Aziji" i "zadnjim vratima prema Kanadi", 1912. godine službeno je proglašena teritorijom SAD, a 1959. godine i 49. saveznom američkom državom, koja uz Havaje, jedina nije direktno povezana sa američkim teritorijom.
Iako je najveća država SAD, ona je vrlo slabo naseljena, sa svega 700 hiljada stanovnika. Ipak, prihodi stanovnika Aljaske su među najvećim u SAD, napominju portali.
