Pravoslavni Božić od Slovačke do Poljske
Sve više porodica na istoku Poljske i u Slovačkoj u oblastima gde je prisutna i katolička crkva i pravoslavlje dva puta slave Božić, 25. decembra po gregorijanskom i danas po julijanskom kalendaru.
Novi trend prisutan je posebno u oblastima gde ima mnogo mešovitih brakova, pripadnika različitih hrišćanskih obreda kada porodice umesto da odaberu jedan, slave makar u porodičnom krugu Božić po oba kalendara.
U Poljskoj su 40-dnevni post vernici autokefalne Poljske pravoslavne crkve završili noćas liturgijama. U Bjalistoku, na istoku zemlje u centru poljskog pravoslavlja, vernici su se okupili na bozićnoj liturgiji u Hramu svetog Nikole, a poglavar Poljske pravoslavne crkve, mitropolit Sava služio je liturgiju u Kapeli svetog Ćirila i Metodija u Centru pravoslavne kulture u Varšavi.
U istočnim oblastima Poljske danas je neradni dan, praznuje i državna uprava, a deca nemaju nastavu.
Božić je i u Poljskoj porodični praznik. Praznične dane porodice provode obilazeći jedne druge, a u seoskim sredinama očuvala se tradicija božićnih koledara koji idu od kuće do kuće pevajući prigodne pesme.
Pravoslavna crkva u Poljskoj ima, prema različitim procenama, između 550.000 i 600.000 vernika koji uglavnom žive na istoku zemlje.
Češka i Slovačka pravoslavna crkva takođe se rukovodi julijanskim kalendarom, a prema poslednjem popisu stanovništva, u pretežno katoličkoj Slovačkoj ima preko 49.000 pravoslavnih vernika, uglavnom na istoku zemlje u regionu Prešova.
Migracija mladih pravoslavaca iz tih oblasti donela je i fenomen dvostrukog obeležavanja Božića u mešovitim porodicama - 25. decembra i 7. januara.
Na trpezi u praznične dane ne sme da zafali česnica, med i beli luk, a tokom jela niko, pa ni domaćica ne sme da ustane od stola. U seoskim oblastima i danas se poštuje običaj da se jelo sa božićne trpeze ostavi i domaćim životinjama, ali polako se gubi običaj da po selu od kuće do kuće idu čobani i strašila, maskirani seljani koji pevaju kolede, božićne pesme.
Katolici u Poljskoj i Slovačkoj juče su proslavili praznik Tri kralja kada ne samo u selima već i u velikim gradovima, pa i u Pragu u ateističkoj Češkoj prolaze živopisne maskirane povorke na kamilama.
